Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі

Навігацыя па сайце

Да 295-годдзя з дня нараджэння Марціна Пачобута-Адляніцкага

Ён быў асыпаны каралеўскімі міласцямі, карыстаўся пашанай у грамадстве, у яго гонар кароль польскі і вялікі князь літоўскі Станіслаў Аўгуст Панятоўскі адчаканіў медаль з надпісам Sіc іtur ad astra — «так ідуць да зорак», што стала належным прызнаннем заслуг Марціна Пачобута-Адляніцкага. 

Пачобут-Адляніцкі, доктар філасофіі і доктар тэалогіі, каралеўскі астраном Станіслава Аўгуста, прэлат, смаленскі дэкан, рэктар (пяць разоў запар абіраўся на гэтую пасаду) і прафесар Віленскага ўніверсітэта, член-карэспандэнт Парыжскай акадэміі навук і Французскага нацыянальнага інстытута (так пасля Французкай рэвалюцыі пачалі называць каралеўскую Акадэмію навук), член Лонданскага каралеўскага, Варшаўскага і іншых навуковых таварыстваў, нарадзіўся ў мястэчку Саломенка Гарадзенскага павета 30 кастрычніка 1728 года.

Марцін Пачобут-Адляніцкі пакінуў глыбокі след у гісторыі навукі і адукацыі. 

Ён здабыў заслужаную павагу калег як умелы і працавіты астраном-назіральнік і застаўся ў гісторыі навукі чалавекам, які вывеў Віленскую абсерваторыю на ўзровень найлепшых абсерваторый Еўропы. 

Вынiкi назiранняў планеты Меркурый вiленскага астранома сталi падмуркам для вылiчэння параметраў арбiты планеты самымі лепшымi астраномамi-тэарэтыкамi канца XVIII — пачатку XIX ст. Таксама вучоны займаўся пошукамі праблемы дакладнага вызначэння геаграфічнай даўгаты. Вывучаў і складаў табліцы руху Месяца і спадарожнікаў Юпіцера. 

Пачобут-Адляніцкі адным з першых пачаў сістэмна вызначаць каардынаты населеных пунктаў нашага краю і тым зрабіў вялікі ўнёсак у стварэнне геграфічных карт. 

Менавіта пры ім у галоўнай школе Вялікага Княства Літоўскага былі закладзены трывалыя падмуркі сучаснага ўніверсітэта, з якога выйшлі Адам Міцкевіч, Теадор Нарбут, Караль Падчашынскі, Ігнат Ходзька, Міхал Балінскі, Томаш Зан, Ігнат Дамейка і іншыя.

Біяграфія вучонага, яго асноўныя навуковыя працы, бібліяграфія і фотагалерэя размешчаныя на сайце Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі ў праектах – “Прадстаўнікі дарэвалюцыйнай навукі, ураджэнцы Беларусі” і “Навукоўцы, якія праславілі Беларусь”.

Пры падрыхтоўцы інфармацыі былі выкарыстаны матэрыялы з нарысаў гісторыі астраноміі Леаніда Лаўрэша «І зорнае неба над галавой…»

×
Войти в личный кабинет
Адрес электронной почты *
Пароль *
Забыўся пароль?
×
Логин *
E-mail *
Пароль *
Повторите пароль *
×
Генерацыя пароляў
Введите адрес электронной почты и мы вышлем вам ссылку для сброса пароля