Анатоль Воінаў — беларускі архітэктар, гісторык архітэктуры, педагог
Аляксандравіч Воінаў, які з'явіўся на свет 11 снежня 1934 года ў Мінску, быў прадстаўніком цэлай дынастыі, звязанай з архітэктурай. Яго бацька, Аляксандр Воінаў, сам быў прызнаным архітэктарам, што, несумненна, аказала значны ўплыў на выбар жыццёвага шляху сына. Дзяцінства і юнацтва Аляксандра Воінава-малодшага прайшлі ў атмасферы творчых дыскусій і чарцёжных дошак, што заклала трывалы фундамент для яго будучага прафесійнага развіцця. Пасля заканчэння сярэдняй школы, у 1958 годзе, ён паспяхова завяршыў навучанне ў Беларускім політэхнічным інстытуце, атрымаўшы дыплом архітэктара. Гэта падзея стала адпраўной кропкай яго бліскучай кар'еры.
Адразу пасля інстытута, у 1958 годзе, ён пачаў сваю працоўную дзейнасць у інстытуце "Белдзяржпраект", адным з вядучых праектных арганізацый Беларусі таго часу. Тут ён атрымаў неацэнны практычны досвед, працуючы над рознымі праектамі, ад жылых комплексаў да грамадскіх будынкаў. Малады, але таленавіты архітэктар хутка зарэкамендаваў сябе як перспектыўны спецыяліст, дэманструючы не толькі прафесійныя навыкі, але і арганізатарскія здольнасці. Яго праекты вызначаліся функцыянальнасцю, эстэтыкай з улікам спецыфікі беларускай архітэктурнай традыцыі.
У 1963 годзе Аляксандравіч Воінаў перайшоў на выкладчыцкую працу, пачаўшы свой шлях у якасці старшага выкладчыка на кафедры архітэктуры і горадабудаўніцтва Беларускага політэхнічнага інстытута. Яго лекцыі адрозніваліся яснасцю выкладання і глыбінёй аналізу, ён умеў захапіць студэнтаў архітэктурным мастацтвам, перадаючы ім не толькі тэарэтычныя веды, але і свой багаты практычны досвед. У 1983 годзе ён узначаліў кафедру архітэктуры жылых і грамадскіх будынкаў, а ў 1985 годзе стаў дэканам архітэктурнага факультэта таго ж інстытута. На гэтых кіруючых пасадах ён унёс значны ўклад у развіццё архітэктурнай адукацыі ў Беларусі, садзейнічаючы падрыхтоўцы высокакваліфікаваных спецыялістаў.
Яго прафесійныя дасягненні былі адзначаны членствам у Саюзе архітэктараў СССР, куды ён быў прыняты ў 1960 годзе, што сведчыць аб прызнанні яго таленту і ўкладу ў архітэктурную супольнасць. У 1980 годзе ён таксама стаў сябрам КПСС, што адлюстроўвае тагачасны палітычны кантэкст. Усё яго жыццё, ад дзяцінства ў сям'і архітэктара да кіруючай пасады ва ўніверсітэце, было непарыўна звязана з Мінскам, дзе ён пражыў усё сваё жыццё, пакінуўшы прыкметны след у развіцці гарадской архітэктуры і архітэктурнай адукацыі. На жаль, дадатковая інфармацыя аб яго канкрэтных праектах і ўкладзе ў архітэктуру Мінска абмежавана. Аднак, яго працяглая кар'ера і высокія пасады паказваюць на значную ролю, якую ён адыграў у фармаванні архітэктурнага аблічча горада. Больш падрабязныя архіўныя даследаванні маглі б праліць святло на яго канкрэтныя рэалізаваныя праекты і іх уплыў на развіццё архітэктурнага ландшафта Мінска.
Асноўныя работы ў галіне архітэктуры і праектавання, выкананыя ў Беларусі, ахопліваюць значны перыяд і разнастайныя аб'екты. У 1964 г. быў завершаны праект Інстытута матэматыкі Акадэміі навук БССР, які стаў важным навуковым цэнтрам для даследаванняў у галіне матэматыкі і сумежных дысцыплін. У 1963 г. быў пабудаваны лабараторны корпус Інстытута фізікі АН БССР, які забяспечыў неабходную інфраструктуру для правядзення эксперыментаў і навуковых даследаванняў у галіне фізікі.
У 1965 годзе была рэалізавана першая лінія Вылічальнага цэнтра ЧДУ БССР на Партызанскім праспекце ў Менску. Гэты цэнтр стаў важным крокам у развіцці вылічальных тэхналогій у краіне, забяспечваючы падтрымку навуковых даследванняў і адукацыйных устаноў. Акрамя таго, у рамках жыллёвага будаўніцтва былі ўзведзены 120-кватэрныя жылыя дамы, што садзейнічала паляпшэнню жыллёвых умоў для насельніцтва.
Архітэктурныя праекты таксама ўключалі распрацоўку серыі тыпавых праектаў жылых комінаў пад нумарам 1-434, што сведчыць аб стандартызацыі і спрашчэнні будаўнічых працэсаў. Важнай часткай работы сталі праекты зон адпачынку ў маляўнічых мясцінах, такіх як раёны возера Нарач і Заслаўскага вадасховішча, што садзейнічала стварэнню камфортнага гарадскога асяроддзя і папулярызацыі актыўнага адпачынку на прыродзе.
Навуковыя даследаванні ў сферы гісторыі савецкай архітэктуры таксама займалі значнае месца ў дзейнасці аўтараў. Навучальны дапаможнік “Гісторыя архітэктуры Беларусі. Савецкі перыяд», выпушчанае ў Менску ў 1975 году, стала важнай крыніцай ведаў для студэнтаў і адмыслоўцаў у вобласці архітэктуры. Манаграфіі, такія як «Жыллёвае будаўніцтва ў БССР» (выдадзены ў 1980 і 1985 гадах) і «Архітэктура Савецкай Беларусі» (якія выйшлі ў 1973 і 1986 гадах у аўтарскім калектыве), сталі значным укладам у вывучэнне архітэктурнай спадчыны і яе развіцця ў кантэксце савецкай эпохі.
Гэтыя працы не толькі адлюстроўваюць тагачасныя архітэктурныя дасягненні, але і служаць важным дакументальным сведчаннем аб сацыяльных і культурных зменах, якія адбываліся ў Беларусі на працягу другой паловы XX стагоддзя. Сёння яны ўяўляюць цікавасць для даследчыкаў, архітэктараў і гісторыкаў, якія імкнуцца лепш зразумець эвалюцыю архітэктуры ў краіне.
У 1980 годзе атрымаў Дзяржаўную прэмію БССР за двухтомнае выданне па гісторыі беларускай архітэктуры (сумесна з Ю.А. Чантурыяй).
У Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі захоўваюцца працы Анатоля Аляксандравічя Воінава, з якімі можна азнаёміцца ва ўніверсальнай чытальнай зале.
