100 год з Дня нараджэння Яўгена Аляксеевіча Іванова
Яўген Аляксеевіч Іваноў – выбітны беларускі матэматык, які пакінуў значны след у развіцці матэматычнай фізікі і тэорыі дыфракцыі хваляў у БССР. Яго жыццё, цесна пераплеценае з гістарычнымі падзеямі ХХ стагоддзя, з'яўляецца прыкладам упартасці, мэтанакіраванасці і глыбокага прафесіяналізму.
Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, Іваноў праявіў стойкасць і мужнасць, што безумоўна паўплывала на яго далейшы жыццёвы шлях. Пасля заканчэння вайны, нягледзячы на цяжкія пасляваенныя ўмовы, ён імкліва рухаўся да сваёй мэты – засваення вышэйшай матэматычнай адукацыі. Першым крокам стала вучоба ў Пінскім педагагічным інстытуце, якую ён скончыў у 1950 годзе. Гэты перыяд, праведзены ў педагагічнай рабоце ў школах Брэсцкай вобласці (Антапальская сярэдняя школа, Галоўчыцкая 7-гадовая школа, Імянінская сярэдняя школа з 1946 па 1956 год), стаў важным этапам фарміравання яго педагагічных здольнасцей і дазволіў яму глыбока зразумець асаблівасці прадстаўлення матэматычных паняццяў для розных узроставых груп.
Досвед працы ў школе, безумоўна, аказаў уплыў на яго далейшую выкладчыцкую дзейнасць у вышэйшых навучальных установах. У 1956 годзе Іваноў паступіў у Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, завяршыўшы навучанне ў 1959 годзе, ужо ў якасці аспіранта. Гэта быў час актыўнага развіцця матэматычнай навукі ў СССР і Іваноў цалкам пагрузіўся ў атмасферу навуковых даследаванняў.
У 1969 годзе ён абараніў доктарскую дысертацыю, стаўшы доктарам фізіка-матэматычных навук, а ў 1970 годзе атрымаў званне прафесара. У 1977 годзе ён быў абраны членам-карэспандэнтам Акадэміі навук Беларускай ССР, што сведчыць пра высокі ўзровень яго навуковых дасягненняў і прызнанні яго ўкладу ў развіццё матэматыкі. Яго навуковая дзейнасць была цесна звязана з працай у розных навучальных і навукова-даследчых установах. Пачынаючы з 1959 года ён выкладаў у Мінскім дзяржаўным педагагічным інстытуце ім. Максіма Горкага на кафедры элементарнай матэматыкі.
З 1962 года ён працаваў у Інстытуце матэматыкі АН БССР, спачатку ў якасці старшага навуковага супрацоўніка, а з 1965 года – загадчыкам лабараторыі матэматычнай фізікі. У 1970 годзе ён перайшоў у Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, дзе займаў пасаду дэкана факультэта прыкладной матэматыкі і адначасова загадваў кафедрай ураўненняў матэматычнай фізікі. Навуковыя інтарэсы Яўгена Аляксеевіча Іванова былі сканцэнтраваны на матэматычнай тэорыі дыфракцыі хваляў і матэматычным мадэляванні працэсаў у шматсувязных электрадынамічных структурах. Яго працы былі прысвечаны распрацоўцы новых матэматычных метадаў рашэння складаных задач, звязаных з распаўсюджваннем электрамагнітных хваль у неаднародных асяроддзях.
Ён укараніў найноўшыя лікавыя метады для аналізу складаных электрадынамічных сістэм, што дазволіла значна палепшыць дакладнасць і эфектыўнасць мадэлявання. Яго даследаванні мелі важнае значэнне для распрацоўкі новых тэхналогій у галіне радыёфізікі, сувязі і іншых галінах навукі і тэхнікі. Ён падрыхтаваў мноства кандыдатаў і дактароў навук, выхаваў цэлае пакаленне таленавітых матэматыкаў, якія працягваюць яго справу.
Працы Іванова апублікаваны ў вядучых айчынных і замежных навуковых выданнях, яго працы і дагэтуль выкарыстоўваюцца ў навуковых даследаваннях. Уклад Яўгена Аляксеевіча ў матэматычную навуку застаецца незабыўным і з'яўляецца гістарычнай спадчынай для беларускай фізіка-матэматычная школы.
У Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі захоўваюцца працы Яўгена Аляксеевіча Іванова, з якімі можна азнаёміцца ва ўніверсальнай чытальнай зале.
