Навукова-практычны семінар “Калядныя цуды: легенды и казкі”
Сапраўдныя Калядныя цуды адбыліся ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі.
22 снежня 2022 года тут прайшоў навукова-практычны семінар “Калядныя цуды: легенды и казкі”, арганізаваны Цэнтрам даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.
Адкрыў святочную праграму семінара кіраўнік Цэнтра, акадэмік А.І. Лакотка.
З прывітальнымі словамі выступілі старшыня Прэзідыума НАН Беларусі, акадэмік У.Р. Гусакоў і акадэмік-сакратар Адззялення гуманітарных навук і мастацтваў НАН Беларусі, акадэмік А.А. Каваленя.
Пасля чаго да ўдзельнікаў семінара завіталі калядоўнікі. Увогуле ў бібліятэцы ў гэты дзень панаваў святочны настрой. Калядоўнікі спявалі, танцавалі, гралі на дудзе і бубне, ладзілі імправізаваныя сцэны, жадалі гасцям багацця, здароўя, сямейнага ладу.
Праграму імпрэзы працягнула батлеечная дзея “Калядна” у выкананні Народнага тэатра “Батлейка” пры Мірскім дзяржаўным каледжы (рэканструкцыя Мірскай батлейкі братоў Сілко пачатку 30-х гг. ХХ ст.).
На семінары выступалі навукоўцы-даследчыкі з тэмамі “Касмалагічныя вобразы і матывы каляднай абраднасці” (Зміцер Скварчэўскі), “Калядны цуд у калядным коле” (Таццяна Валодзіна), “Беларускія легенды Раства” (Алена Боганева), “Сапраўдны цуд: калядная казка” (Алена Масла), “Калядны Павук: як беларуская казка вечароў змяніла матэматыку” (Павел Бука).
У выкананні Аляксандра Галкоўскага (в. Судзілы, Клімавіцкі раён) прагучалі легенды, казкі і песні Падняпроўя.
Інтэрактыўную частку праграмы адкрыў майстар-клас па вырабу саламянага павука, да якога далучыліся і дарослыя, і дзеці.
Таксама прыцягнула да сабе ўвагу інтэрактыўная лекцыя-канцэрт “На Раство Хрыстова Анёл прыляцеў” у выкананні музычнай капэлы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.
Напрыканцы праграмы ўдзельнікам семінара была прапанавана прэзентацыя выставы “Святло Віфлеемскай зоркі”, падрыхтаваная Музеем старажытнабеларускай культуры. Яе правёў дырэктар музея Барыс Лазука.
Супрацоўнікі Цэнтральнай навуковай бібліятэкі НАН Беларусі да мерапрыемства падрыхтавалі кніжную выставу “Ой, прыйшла Каляда”, прысвечаную каляндарна-абрадавай творчасці беларусаў і святкаванню Каляд на Беларусі. Асноўныя тэмы, якія разглядаюцца ў навуковых, навукова-папулярных выданнях: беларускі народны каляндар, структура і семантыка калядных абрадаў, асаблівасці ідэйна-мастацкай прыроды калядак, шчадровак, тэкстаў святочных прадстаўленняў і ігрышчаў. У прадстаўленых выданнях можна знайсці цікавыя і падрабязныя расповеды пра першую куццю, варажэнні на ўраджай і дабрабыт сям’і, святочны маскарад, калядаванне, пра багатую куццю, навагоднія шчадроўкі, абрады ўрадлівасці, варажэнні пра асабісты лёс дзяўчыны, трэцюю куццю, традыцыйныя гульні, песні велічальна-віншавальныя, жартоўныя, песні пры абыходзе з казой, калядныя карагоды і інш.
Адзін з раздзелаў выставы прысвечаны беларускаму народнаму тэатру – батлейцы. А таксама на выставе дэманстраваліся вядомыя мастацкія творы беларускіх пісьменнікаў і паэтаў пра зімовыя святы і калядны святочны настрой.
