НАН Беларуси в СМИ

У Дзяржаўным музеі гісторыі беларускай літаратуры адбылася вечарына, прысвечаная творчасці пісьменніка, перакладчыка і даследчыка айчыннай гісторыі Юрыя Кур'яновіча. Сярод яго кніг - "Старасвецкая лошыца", адзінае на сенняшні дзень выданне па гісторыі Лошыцкай сядзібы. Пад час архіўных даследаванняў аўтару пашчасціла знайсці рукапісныя дакументы, напісаныя першым старшынёй Інбелкульта Сцяпанам Некрашэвічам і Янкам Купалай.

120-годдзю з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі Міхася Лынькова, якое адзначаецца сёння, Дзяржаўны музей гісторыі беларускай літаратуры прысвяціў літаратурна-дакументальную экспазіцыю «Міхась Лынькоў: «…мой жыццёвы і творчы шлях».

Даследчык кірылічнага кнігадрукавання Беларусі, вучоны-скарыназнавец, вядучы медыявіст, доктар гістарычных навук Георгій Якаўлевіч Галенчанка, навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН, пачынаў свой працоўны шлях у аддзеле рэдкай кнігі.

Становление исторической науки в БССР происходило в сложные и противоречивые 1920-е годы. Ведущую роль получила марксистско-ленинская методология, чье утверждение связано с именем советского партийного деятеля, историка, члена-корреспондента АН БССР Самуила Хаимовича Агурского.

Прэмія імя вядомага навукоўца, нобелеўскага лаўрэата Жарэса Алфёрава заснавана ў Санкт-Пецярбургу, пра гэта ў сераду праінфармавала прэс-служба гарадской мэрыі.

Нядаўна выйшаў з друку 100-ы том «Беларускага кнігазбору» — выдавецкай сэрыі клясычнай беларускай літаратуры, якую распрацаваў і ўжо амаль чвэрць стагодзьдзя ажыцьцяўляе пісьменьнік і выдавец Кастусь Цьвірка. Гэтае выданьне стала зыходным пунктам нашай гутаркі пра самую сэрыю і пэрыпэтыі вакол яе.

15 кастрычніка спаўняецца 90 гадоў з часу стварэння Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

Браніслаў Эпімах-Шыпіла - дзеяч беларускай культуры, выдавец, фалькларыст, мовазнаўца, літаратуразнаўца, супрацоўнік Інбелкульта, чалавек, які стаяў ля вытокаў стварэння Акадэміі навук Беларусі. Між тым выдання яго спадчыны мы пакуль не маем. Падрыхтаваны да друку рукапіс знаходзіцца ў выдавецтве.

Он считает, что в чем-то похож на каждого из братьев Карамазовых из любимого им романа Достоевского. Олег Бембель, некогда известный поэт, музыкант, философ, диссидент поневоле, работник Института философии и права АН БССР и, помимо прочего, сын знаменитого белорусского скульптора, почти четверть века живет и славит Господа в Свято-Успенском мужском монастыре в Жировичах. Пять лет назад он принял постриг под именем монаха Иоанна.

27 жніўня 2005 года вучоныя Інстытута глебазнаўства і аграхіміі НАН Беларусі стварылі аўтаматызаваную базу даных, у якой сабраны звесткі аб усіх глебах краіны.

21 августа 1951 года Совет министров БССР принял постановление "О мерах по восстановлению Ботанического сада АН БССР".

5 июня 1969 года Отдел механики полимеров АН БССР преобразован Институт механики металлополимерных систем им. В. А. Белого НАН Беларуси.

31 мая 1990 года Институт торфа реорганизован в Институт проблем использования природных ресурсов и экологии АНБ. Сегодня это Институт природопользования НАН Беларуси.

«Дом под тополями» — так называли дом Янки Купалы в районе Плебанских Мельниц. Судьба музея решилась в 1944 году на заседании Бюро Совета народных комиссаров БССР в Гомеле, а 31 июня того года первым директором была назначена вдова поэта Владислава Францевна Луцевич. К своему юбилею музей подготовил уникальную выставку «Музей 75», лучшие экспонаты, — соответственно количеству лет. Среди них - указ о создании музея Янки Купалы при Академии Наук БССР.

15 мая спаўняецца 40 гадоў з часу адкрыцця Музея старажытнабеларускай культуры Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.

Нынешний год у Национальной академии наук юбилейный. За 90 лет в ее истории было немало героических и трагических страниц, непросто сложились судьбы многих ее руководителей. Но были и счастливые исключения. Жизнь Николая Борисевича, восьмого президента Академии наук Беларуси, которую он возглавлял в 1969-1987 годы, из этого числа. Хотя судьба не раз испытывала на прочность неординарного человека, выросшего до великого ученого из босоногого деревенского мальчишки.

17 красавіка 1932 года рашэннем СНК БССР у Мінску заснаваны Цэнтральны батанічны сад Акадэміі навук Беларусі.

После распада СССР, когда многие научные центры на постсоветском пространстве сдали свои позиции, белорусской науке удалось не только не снизить планку своих достижений, но и значительно поднять ее. Традиционно сильные академические школы физики, оптики и другие продолжили развиваться и совершенствоваться, неоднократно подтверждая свой авторитет на самом высоком международном уровне. Сегодня НАН — мощная научно-производственная корпорация, центры, объединения, опытные производства и экспериментальные базы которой выпускают наукоемкую продукцию, изготовленную в большинстве случаев по отечественным технологиям.

У колішняй коласаўскай сядзібе ў Мінску адкрылі экспазіцыю "У хвалях няспыннага руху: аўтамабільнымі шляхамі Якуба Коласа". Прз шэсць машын паэта можна даведацца пра значны адрэзак яго жыцця, працы ў НАН Беларусі на фоне гістарычнай і палітычнай сітуацыі XX стагоддзя ў нашай краіне.

31 сакавіка спаўняецца 30 гадоў з часу адкрыцця Музея гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

Чтобы охарактеризовать доктора Михаила Кроля как специалиста, достаточно сказать, что он лечил Ленина. Впрочем, в медицинских и научных кругах наш земляк, академик БАН и член-корреспондент АН СССР, был известен не только как практикующий врач, но и учёный с мировым именем.

У 1920-х г. перад беларускімі нацыянальнымі коламі паўсталі новыя задачы. Для вядзення навуковай працы і аб'яднання дзеячаў навукі і культуры ў Менску быў арганізаваны Інстытут беларускай культуры, які ў 1928 г. быў перайменаваны ў Беларускую Акадэмію навук.

Настаўнік, салдат на перадавой Першай сусветнай, апантаны нацыянальнай ідэяй эсэр — ідэйны праціўнік бальшавікоў, супрацоўнік Наркамата асветы Савецкай Беларусі, ініцыятар і першы кіраўнік Інстытута беларускай культуры, віцэ-прэзідэнт Нацыянальнай акадэміі навук, дырэктар Інстытута мовазнаўства, ссыльны, пазбаўлены ўсіх званняў і рэгалій, асуджаны і расстраляны "вораг народа", рэабілітаваны і адноўлены на пасадзе акадэміка... Яго біяграфія так падобная на біяграфіі іншых дзеячаў таго часу. А вось гэта — менавіта пра яго, Сцяпана Некрашэвіча: апантаны філолаг, у многім дзякуючы якому беларуская мова з вуснай "мужыцкай" ператварылася ў мову народа асобнай рэспублікі — з правіламі, слоўнікамі, тэрміналогіяй.

6 декабря 1961 года министром сельского хозяйства был назначен ученый в области земледелия и мелиорации, доктор сельскохозяйственных наук, академик НАН Беларуси Степан Гордеевич Скоропанов.

Пичета — ученый с мировым именем, российский, советский (и можно добавить — белорусский) историк, автор 516 печатных работ, из которых более 150 — по истории Беларуси. Его научные исторические труды посвящены также России, Литве, Польше, Болгарии, Сербии, Чехии и Словакии, межславянским связям. Пичета принял самое активное участие в создании Института белорусской культуры, стал одним из первых академиков Белорусской академии наук.

Уладзімір Іванавіч Пічэта не быў палымяным рэвалюцыянерам, заўзятым марксістам ці бальшавіком. Ён проста аддана займаўся той справай, якую ўмеў рабіць на выдатна, — быў Гісторыкам і Выкладчыкам, акадэмикам АН БССР. Нам пашанцавала, што свой талент і імпэт на працягу дзесяці гадоў гэты чалавек скіроўваў менавіта на Беларусь. На стварэнне сістэмы вышэйшай адукацыі ў нашай краіне, на стварэнне гісторыі беларускага народа. Ці не зашмат для аднаго чалавека? Тады лічылася не зашмат. То былі часы вялікіх амбіцый і вялікіх здзяйсненняў.

В честь белорусского историка, педагога и общественного деятеля, директора Института истории АН БССР (1969-1975) Иллариона Игнатенко названа улица в Центральном районе.

Першы беларускі краязнаўчы часопіс - "Наш край" - выдаваўся Цэнтральным бюро краязнаўства прі Інстытуце беларускай культуры.

Белорусская академия наук (БАН) - это то, что потом стало Академией наук БССР, а в наши дни Национальной академией наук Беларуси. Датой создания БАН считается 1 января 1929 года, хотя постановление ЦИК и СНК БССР о преобразовании Инбелкульта в академию вышло чуть раньше - в октябре 1928 года.

Национальная академия наук Беларуси создана 1 января 1929 года на базе научно-исследовательского и культурно-общественного учреждения республики - Института белорусской культуры. На день открытия штат составлял 128 человек, из них 87 научных сотрудников. Среди первых академиков - известные имена - Янка Купала, Якуб Колас, Тишка Гартный. Первым президентом академии был избран академик Всеволод Игнатовский.

В 2018 году исполняется 150 лет со дня рождения Д. И. Довгялло. Историк, краевед, архивист и археограф начала XX в., с 1929 г. - директор библиотеки АН БССР, кандидат археографических наук. Подробно об ученом рассказывают сотрудники Центральной научной библиотеки НАН Беларуси заведующий сектором Алла Дикая и ведущий библиограф Наталья Боровикова.

Сёння мы згадваем пра Усевалада Ігнатоўскага як пра выдатнага гісторыка, палымянага барацьбіта за ідэалы рэвалюцыі, чалавека, дзякуючы якому ў рэспубліцы з'явілася Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Нацыянальная бібліятэка, які меў самае непасрэднае дачыненне да адкрыцця галоўнага ўніверсітэта Беларусі і да таго, што беларуская мова займела ўсе атрыбуты мовы дзяржаўнай — правілы, правапіс, падручнікі. Так распарадзілася яго лёсам рэвалюцыя, яна ж, па сутнасці, падняла яго на самую вяршыню, а пасля абрынула ўніз з такой сілай, што выжыць было проста немагчыма.

Пасля ўсталявання савецкай улады па ўсёй краіне, як грыбы пасля дажджу, пачалі ўзнікаць гарады, пасёлкі і вёскі з новымі назвамі: Свярдлоўск, Ульянаўск, Ленінград... Не абмінула гэтая тэндэнцыя і нашы землі. Рэвалюцыянеры ад тапанімікі дабраліся нават да горада Добруш. Запыт аб мэтазгоднасці перайменавання яго ў Молатаўск быў адпраўлены і ў Акадэмію навук БССР.

7 декабря исполняется 90 лет со дня рождения Радима Гарецкого, ученого в области геологии, академика НАН Беларуси. Также 45 лет назад был основан Институт биоорганической химии НАН Беларуси.

Национальная академия наук Беларуси отметила свое 90-летие. Решение о создании академии на базе Института белорусской культуры было принято в октябре 1928 года. Сегодня в составе НАН семь отделений наук. Функционируют 100 организаций, в которых работают более 15 тысяч человек, из них 427 докторов и 1707 кандидатов наук, 226 профессоров и 499 доцентов. Доля исследователей в возрасте до 29 лет составляет почти 30% состава академии. Программа юбилейных мероприятий была обширной.

Среди представленных достопримечательностей - фольварк Луки. В имении была организована частная ткацкая школа для сохранения и развития традиционного белорусского ремесла. В 1929 году в Минске отделом гуманитарных наук кафедры этнографии НАН Беларуси был издан альбом зарисовок ткацкого орнамента переборной и накладной техник, собранный бывшей владелицей имения.

«Эта история будет о том, как начальник жандармерии и епископ организовали первую выставку в Минске», — с таких слов искусствовед Надежда Усова начинает рассказ о неожиданном результате своих исследований, позволяющем по–новому взглянуть на прошлое одного из старейших минских домов и, возможно, стать ключом к дальнейшим архивным находкам. У здания по адресу ул. Революционная, 2 богатая биография, лишь часть которой известна большинству минчан. Именно здесь был основан Институт белорусской культуры, первая модель Национальной академии наук Беларуси.

Сегодня Национальная академия наук Беларуси - крупный европейский научный центр, оказывающий огромное влияние на инновационное развитие страны. С юбилеем НАН Беларуси поздравил Александр Лукашенко.

Улица Академическая в Минске - эпицентр белорусской науки. Буквально на каждом шагу исследовательские институты и лаборатории. Венец творения - главный корпус Национальной академии наук Беларуси. Строили его в начале 1930-х годов.

Статья рассказывает об истории Национальной академии наук и достижениях белорусских ученых.