Павел Восіпавіч Горын (сапраўднае прозвішча Каляда) – гісторык, дзяржаўны і грамадскі дзеяч. Акадэмік, другі прэзідэнт Беларускай акадэміі навук.

Нарадзіўся 15 студзеня 1900 года ў сялянскай сям’і ў мястэчку Картуз-Бяроза Пружанскага павета Гродзенскай губерні, з юнацкіх гадоў праявіў імкненне да ведаў. У 1910 годзе скончыў сельскую школу, потым паступіў у гімназію Брэста, але Першая сусветная вайна прыпыніла яго навучанне. Сям’я была вымушана эвакуіравацца ў Арзамас Ніжагародскай губерні, дзе Павел працягнуў адукацыю ў адной з гімназій Ніжняга Ноўгарада. Гэты перыяд жыцця, адзначаны ваеннымі нягодамі і пераменамі, сфарміраваў у ім цвёрдасць характару і глыбокае разуменне сацыяльных праблем.

У Арзамасе, з усталяваннем Савецкай улады, Горын актыўна ўключыўся ў грамадскае жыццё. Удзельнічаў у стварэнні і абароне савецкага ладу, уступіў у 1918 годзе ў арзамасскую баявую дружыну. У кастрычніку таго ж года стаў адным з першых камсамольцаў горада ў радах РКП(б). 

У пачатку 1919 года Павел Восіпавіч вярнуўся ў Беларусь, стаўшы членам Картуз-Бярозаўскага валаснога рэўкама. Арганізаваў і ўзначаліў валасную партыйную арганізацыю, праявіўшы выдатныя арганізатарскія здольнасці. З прыходам польскіх войскаў у Картуз-Бярозу, Горын уступіў у Чырвоную Армію. У войску, не абмяжоўваючыся ваеннымі дзеяннямі, стаў палітработнікам, уплывовым прапагандыстам. Распаўсюджваў ідэі рэвалюцыі і ўмацоўваў баявы дух байцоў.

У студзені 1920 года Павел Восіпавіч быў накіраваны на вучобу ў Камуністычны ўніверсітэт імя Я. М. Свярдлова – элітную навучальную ўстанову, дзе рыхтавалі кадры для кіруючых пасад у савецкай сістэме. Пасля заканчэння ўніверсітэта, Горын працягнуў актыўную палітычную і навуковую дзейнасць, прайшоў доўгі шлях ад валаснога работніка да акадэміка і другога прэзідэнта Беларускай акадэміі навук. Ён стаў адным з галоўных архітэктараў навуковага развіцця краіны, сфарміраваўшы і ўмацаваўшы ключавыя навуковыя інстытуты і важныя галіны навукі.

Падрабязнае вывучэнне яго біяграфіі дазваляе зразумець складаны і супярэчлівы перыяд гісторыі Беларусі.

Павел Восіпавіч Горын, будучы студэнтам Інстытута чырвонай прафесуры (1923–1925), апынуўся пад значным уплывам доктара гістарычных навук Міхаіла Мікалаевіча Пакроўскага, вядучага гісторыка 1920‑х гадоў. Пакроўскі, са сваімі радыкальнымі і марксісцкімі поглядамі на гісторыю, сфарміраваў метадалагічную аснову для многіх маладых даследчыкаў, у тым ліку і для Горына. У той час, у пачатку станаўлення савецкай гістарыяграфіі, адной з цэнтральных тэм даследаванняў была гісторыя 1905–1907 гадоў. Гэта быў перыяд інтэнсіўных дыскусій і фармавання новых гістарычных наратываў, закліканых апраўдаць рэвалюцыйныя падзеі. 

Горын актыўна ўключыўся ў гэтую працу. Яго дэбютная манаграфія «Очерки по истории Советов рабочих депутатов в 1905 году» (1925) уяўляла сабой адважную, хоць і не бездакорную з пункту гледжання сучаснай метадалогіі, спробу аналізу на аснове архіўных крыніц. Горын імкнуўся адлюстраваць зараджэнне, дзейнасць, сацыяльны склад і ролю Саветаў у развіцці рэвалюцыі 1905 года. Гэтая праца, аднак, адлюстроўвала характэрныя для таго часу тэарэтычныя ўстаноўкі і некаторыя спрашчэнні. Наступныя перавыданні манаграфіі (1930 і 1934 гг.) значна адрозніваліся ад першага, адлюстроўваючы змены і спробы Горына прывесці свае высновы ў адпаведнасць са зменлівымі тэарэтыка-метадалагічнымі патрабаваннямі.

Паралельна з вывучэннем гісторыі Саветаў 1905 года, Горын працаваў над іншымі праектамі. Яго кніга «Пралетарыят у 1917 г. у барацьбе за ўладу» (1927), выпушчаная да дзесятай гадавіны Кастрычніцкай рэвалюцыі, адлюстроўвала ролю пралетарыяту ва ўстанаўленні савецкай улады. У ёй Горын выкарыстоўваў шырокі спектр крыніц – ад афіцыйных дакументаў да мемуарнай літаратуры.

Акадэмік АН БССР Павел Восіпавіч Горын актыўна прадстаўляў савецкую гістарычную навуку на міжнароднай арэне. Ён уваходзіў у склад савецкай дэлегацыі, якая ўдзельнічала ў працы VII Міжнароднага гістарычнага кангрэса ў Варшаве (1933 г.), дзе выступаў з дакладам, прысвечаным нацыянальнай палітыцы царскай Расіі ў Польшчы.

У пэрыяд працы ў Беларускай акадэміі навук Горын паралельна ўзначальваў Інстытут гісторыі і быў адным з членаў рэдкалегіі выдання на беларускай мове 12-томнага збору твораў У. І. Леніна.

Павел Восіпавіч з’яўляецца аўтарам больш за 30 навуковых прац.

Горын праводзіў актыўную дзяржаўную і грамадскую працу. У 1931–1936 гг. ён з’яўляўся членам ЦК КП(б)Б і кандыдатам у члены Бюро ЦК КП(б)Б, членам ЦВК і Прэзідыума ЦВК Беларускай ССР, быў дэлегатам XVII з’езда ВКП(б) (1934 г.); на XII з’ездзе Рад СССР (1935 г.) быў абраны чальцом ЦВК СССР. У 1926–1928 гг. Горын быў старшынём Таварыства палітэмігрантаў Заходняй Беларусі.

У Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі захоўваюцца ўсе прыжыццёвыя працы Паўла Восіпавіча Горына. Замовіць іх можна ва ўніверсальным чытальным зале, а таксама ў чытальным зале рэдкай кнігі і рукапісаў.