Павел Восіпавіч Горын (сапраўднае прозвішча Каляда) – гісторык, дзяржаўны і грамадскі дзеяч. Акадэмік, другі прэзідэнт Беларускай акадэміі навук.

Нарадзіўся 15 студзеня 1900 года ў сялянскай сям’і ў мястэчку Картуз-Бяроза Пружанскага павета Гродзенскай губерні, з юнацкіх гадоў праявіў імкненне да ведаў. У 1910 годзе скончыў сельскую школу, потым паступіў у гімназію Брэста, але Першая сусветная вайна прыпыніла яго навучанне. Сям’я была вымушана эвакуіравацца ў Арзамас Ніжагародскай губерні, дзе Павел працягнуў адукацыю ў адной з гімназій Ніжняга Ноўгарада. Гэты перыяд жыцця, адзначаны ваеннымі нягодамі і пераменамі, сфарміраваў у ім цвёрдасць характару і глыбокае разуменне сацыяльных праблем.

У Арзамасе, з усталяваннем Савецкай улады, Горын актыўна ўключыўся ў грамадскае жыццё. Удзельнічаў у стварэнні і абароне савецкага ладу, уступіў у 1918 годзе ў арзамасскую баявую дружыну. У кастрычніку таго ж года стаў адным з першых камсамольцаў горада ў радах РКП(б). 

У пачатку 1919 года Павел Восіпавіч вярнуўся ў Беларусь, стаўшы членам Картуз-Бярозаўскага валаснога рэўкама. Арганізаваў і ўзначаліў валасную партыйную арганізацыю, праявіўшы выдатныя арганізатарскія здольнасці. З прыходам польскіх войскаў у Картуз-Бярозу, Горын уступіў у Чырвоную Армію. У войску, не абмяжоўваючыся ваеннымі дзеяннямі, стаў палітработнікам, уплывовым прапагандыстам. Распаўсюджваў ідэі рэвалюцыі і ўмацоўваў баявы дух байцоў.

У студзені 1920 года Павел Восіпавіч быў накіраваны на вучобу ў Камуністычны ўніверсітэт імя Я. М. Свярдлова – элітную навучальную ўстанову, дзе рыхтавалі кадры для кіруючых пасад у савецкай сістэме. Пасля заканчэння ўніверсітэта, Горын працягнуў актыўную палітычную і навуковую дзейнасць, прайшоў доўгі шлях ад валаснога работніка да акадэміка і другога прэзідэнта Беларускай акадэміі навук. Ён стаў адным з галоўных архітэктараў навуковага развіцця краіны, сфарміраваўшы і ўмацаваўшы ключавыя навуковыя інстытуты і важныя галіны навукі.

Падрабязнае вывучэнне яго біяграфіі дазваляе зразумець складаны і супярэчлівы перыяд гісторыі Беларусі.

Павел Восіпавіч Горын, будучы студэнтам Інстытута чырвонай прафесуры (1923-1925), апынуўся пад значным уплывам доктара гістарычных навук Міхаіла Мікалаевіча Пакроўскага, вядучага гісторыка 1920-х гадоў. Пакроўскі, са сваімі радыкальнымі і марксісцкімі поглядамі на гісторыю, сфарміраваў метадалагічную аснову для многіх маладых даследчыкаў, у тым ліку і для Горына. У той час, у пачатку станаўлення савецкай гістарыяграфіі, адной з цэнтральных тэм даследаванняў была гісторыя  1905-1907 гадоў. Гэта быў перыяд інтэнсіўных дыскусій і фармавання новых гістарычных наратываў, закліканых апраўдаць рэвалюцыйныя падзеі. 

Горын актыўна ўключыўся ў гэтую працу. Яго дэбютная манаграфія «Очерки по истории Советов рабочих депутатов в 1905 году» (1925) уяўляла сабой адважную, хоць і не бездакорную з пункту гледжання сучаснай метадалогіі, спробу аналізу на аснове архіўных крыніц. Горын імкнуўся адлюстраваць зараджэнне, дзейнасць, сацыяльны склад і ролю Саветаў у развіцці рэвалюцыі 1905 года. Гэтая праца, аднак, адлюстроўвала характэрныя для таго часу тэарэтычныя ўстаноўкі і некаторыя спрашчэнні. Наступныя перавыданні манаграфіі (1930 і 1934 гг.) значна адрозніваліся ад першага, адлюстроўваючы змены і спробы Горына прывесці свае высновы ў адпаведнасць са зменлівымі тэарэтыка-метадалагічнымі патрабаваннямі.

Паралельна з вывучэннем гісторыі Саветаў 1905 года, Горын працаваў над іншымі праектамі. Яго кніга «Пралетарыят у 1917 г. у барацьбе за ўладу» (1927), выпушчаная да дзесятай гадавіны Кастрычніцкай рэвалюцыі, адлюстроўвала ролю пралетарыяту ва ўстанаўленні савецкай улады. У ёй Горын выкарыстоўваў шырокі спектр крыніц – ад афіцыйных дакументаў да мемуарнай літаратуры.

Акадэмік АН БССР Павел Восіпавіч Горын актыўна прадстаўляў савецкую гістарычную навуку на міжнароднай арэне. Ён уваходзіў у склад савецкай дэлегацыі, якая ўдзельнічала ў працы VII Міжнароднага гістарычнага кангрэса ў Варшаве (1933 г.), дзе выступаў з дакладам, прысвечаным нацыянальнай палітыцы царскай Расіі ў Польшчы.

У пэрыяд працы ў Беларускай акадэміі навук Горын паралельна ўзначальваў Інстытут гісторыі і быў адным з членаў рэдкалегіі выдання на беларускай мове 12-томнага збору твораў У. І. Леніна.

Павел Восіпавіч з’яўляецца аўтарам больш за 30 навуковых прац.

Горын праводзіў актыўную дзяржаўную і грамадскую працу. У 1931-1936 гг. ён з’яўляўся членам ЦК КП(б)Б і кандыдатам у члены Бюро ЦК КП(б)Б, членам ЦВК і Прэзідыума ЦВК Беларускай ССР, быў дэлегатам XVII з’езда ВКП(б) (1934 г.); на XII з’ездзе Рад СССР (1935 г.) быў абраны чальцом ЦВК СССР. У 1926-1928 гг. Горын быў старшынём Таварыства палітэмігрантаў Заходняй Беларусі.

У Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі захоўваюцца ўсе прыжыццёвыя працы Паўла Восіпавіча Горына. Замовіць іх можна ва ўніверсальным чытальным зале, а таксама ў чытальным зале рэдкай кнігі і рукапісаў.