Центральная научная библиотека имени Якуба Коласа Национальной академии наук Беларуси

Навигация по сайту

Язэп Драздовіч. Рукапісы не гараць

Твopчae жыццё Язэпa Дpaздoвiчa нe вapтa дзялiць нa зaнятaк мacтaцтвaм, лiтapaтypaй, apxeaлoгiяй, фaльклopaм. У дзeйнacцi твopцы aднo apгaнiчнa пepapacтaлa ў дpyгoe: poздyмы пepaxoдзiлi ў фapбы, фapбы пepaлiвaлicя ў cлoвы гepoяў кнiг, a caмi лiтapaтypныя гepoi пepaтвapaлicя ў тoй iдэaльны тып чaлaвeкa, якoгa мacтaк aдшyквaў для бeлapycaў y нeзлiчoныx пeшыx вaндpoўкax.


Язэп Драздовіч. Рукапісы не гараць

Будучы выдатны беларускі мастак, скульптар, этнограф, пісьменнік і педагог Язэп Нарцызавіч Драздовіч нарадзіўся 13 кастрычніка 1888 года ў засценку Пунькі Дзісенскага павета Віленскай губерні.

Жыццё Драздовіча непарыўна звязана з Беларуссю, яе гісторыяй і пакутлівым шляхам. У два гады ён застаўся без бацькі. Маці Юзэфа адна выхоўвала яго і пяцёра братоў. Сям’я мусіла часта мяняць месцы жыхарства, арандуючы чужую зямлю. Такое дзяцінства спрыяла пошукам іншага шляху для самарэалізацыі і сваіх творчых здольнасцяў. Язэп Драздовіч пачаў вучобу ў прыватнай настаўніцы, пасля адвучыўся ў Дзісенскай гімназіі, а ў 1906 годзе пераехаў у Вільню, дзе паступіў у мастацкую школу вядомага расійскага жывапісца Івана Трутнева, якую скончыў у 1908 годзе. Праз нястачу Драздовіч падрабляў у мастацкіх майстэрнях, але і там грошай не хапала на годнае жыццё.

Творчае станаўленне Язэпа Драздовіча адбывалася пад вялікім уплывам набіраўшага хаду беларускага нацыянальнага адраджэння. У гэты час ён робіць першыя крокі ў мастацтве: стварае серыю графічных работ з краявідамі Дзісеншчыны, аздабляе вокладку «Першага беларускага календара на 1910 год», выдадзенага «Нашай Нівай». Таксама за гэты перыяд захаваліся партрэтныя замалёўкі родных: маці і братоў.


Язэп Драздовіч. Рукапісы не гараць

З 1910 года Язэп Драздовіч вымушаны пакінуць сям’ю, бо быў  прызваны ў войска. Ён часта дасылае лісты сваёй сям’і, пяшчотна звяртаючыся «Мой дарагі і высокапаважыны…». Першая сусветная вайна сустракае яго на заходнім форонце, але дамоў ён вернецца толькі праз сем год…

Пасля Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцый, стомлены ад жахаў вайны, Язэп Драздовіч вяртаецца на радзіму і жыве ў сваякоў на Дзісеншчыне ў фальварку Лявонаўка каля вёскі Германавічы, пасылае ў «Нашу Ніву» допісы пра клопаты хлебаробаў-землякоў. Толькі пачатак Першага Усебеларускага з’езда вяртае яму аптымізм. Драздовіч зноў напоўнены радасцю, надзеяй і прагнасцю да працы. У лісце да Антона Грыневіча Драздовіч выказваў свае думкі аб арганізацыі акадэміі мастацтваў, а на сваёй малой радзіме мастак стварае народную бібліятэку і тэатр.


Бяседы аб утварэнні свету Язэпа Драздовіча

Малюнкі этнаграфічнага характару, вуллі
Малюнкі этнаграфічнага характару, сукала

Далейшае жыццё Язэпа Драздовіча непарыўна звязана з культурнай і асветніцкай дзейнасцю. Шырокае кола інтарэсаў: гісторыя, археалогія, этнаграфія, літаратура, астраномія, спрыяла ўсебаковаму развіццю яго асобы, якая імкнулася ўзбагаціць свой родны край. 


Афарызмы, сабраныя Язэпам Драздовічам
Песні, сабраныя Язэпам Драздовічам

Ён запісваў фальклор і апрацоўваў для слоўнікаў народную лексіку Дзісеншчыны і Піншчыны, склаў зборнік «Песні Дзісеншчыны». Пісаў вершы, прозу, вёў дзённікі. 1920-1930-я гг. сталі самымі плённымі ў жыцці мастака-навукоўца Драздовіча. 


Малюнкі архітэктурных аб'ектаў 1920-х гг.
Малюнкі архітэктурных аб'ектаў 1920-х гг.
Малюнкі архітэктурных аб'ектаў 1920-х гг.

Малюнкі архітэктурных аб'ектаў 1920-х гг.
Малюнкі архітэктурных аб'ектаў 1920-х гг.
Малюнкі архітэктурных аб'ектаў 1920-х гг.

Ягоны значны ўнёсак у станаўленне нацыянальнага гістарычнага жывапісу цяжка пераацаніць. Нам засталася вялікая спадчына этнаграфічных замалёвак, лінгвістычныя нарысы, цудоўныя творы нацыянальнай фантастыкі ў жывапісе.

У ЦНБ НАН Беларусі захоўваецца фонд спадчыны Язэпа Драздовіча, які змяшчае шмат каштоўных і значных крыніц, якія чакаюць свайго даследчыка. 

Падрабязней чытайце па спасылцы.

×
Войти в личный кабинет
Адрес электронной почты *
Пароль *
Потеряли пароль?
×
Логин *
E-mail *
Пароль *
Повторите пароль *
×
Генерация пароля
Введите адрес электронной почты и мы вышлем вам ссылку для сброса пароля