НАН Беларуси в СМИ

Міколы Грынчыка ўжо няма з намі амаль чвэрць стагоддзя. Калі прааналізаваць гісторыю беларускай навукі і культуры ХХ і пачатку ХХI стагоддзяў, то атрымліваецца, што ён уваходзіць у лік 15 самых талевітых дзеячаў яе. Да ўсяго быў фалькларыстам, каардынатарам літаратуразнаўчых і фалькларыстычных даследаванняў, найбуйнейшым спецыялістам па гісторыі, шляхах развіцця вершаскладання і цудоўным педагогам. Працаваў і ў Інстытуце літаратуры Акадэміі навук Беларусі.

Асаблівае месца ў біяграфіі Якуба Коласа займае ташкенцкі перыяд яго жыцця і дзейнасці, дзе ён быў у эвакуацыі з Акадэміяй навук БССР, (14 жніўня 1941 года — 1 лістапада 1943 года), які ахопліваў больш за два гады і два з паловай месяца.

Сярод беларускіх пісьменнікаў 1920-х гадоў віцэ-прэзідэнт АН БССР Кандрат Крапіва асабліва вылучаў Янку Купалу, Міхася Чарота і Язэпа Пушчу. Сапраўды, у 20-х і другой палове 50-х - першай палове 60-х гадоў арыгінальнага паэта, літаратурнага крытыка і перакладчыка Язэпа Пушчы было добра вядома чытачам.

У бліжэйшым часе жыхары горада Беразіно і Бярэзінскага раѐна Мінскай вобласці будуць адзначаць 520-годдзе роднага горада. Ураджэнцы Бярэзіншчыны ўнеслі свой уклад у культуру Беларусі, Савецкага Саюза, краін Еўропы, Ізраіля, ЗША і ўсяго свету. Ураджэнец пасѐлка Лучны Мост Бярэзінскага раѐна Мікалай Барысевіч стаў падпольшчыкам, партызанам, франтавіком, выпускніком БДУ, а з 1955 года — намеснікам дырэктара Інстытута фізікі АН БССР. На працягу 18 гадоў (1969 — 1987) М.А.Барысевіч з’яўляўся прэзідэнтам АН БССР, а з 1992 года — ганаровым прэзідэнтам НАН Беларусі.

Член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі В. Шаршуноў высока аценьвае ўклад У. М. Ліўшыца ў вывучэнне гісторыі БДСХА і Горак, Магілёўшчыны. Дык хто такі Уладзімір Майсеевіч Ліўшыц? Калі адказаць коратка - "Асоба шматграннага таленту".

Сярод беларускіх літаратуразнаўцаў першай паловы XX стагоддзя адным з самых таленавітых і арыгінальных быў дэкан педагагічнага факультэта БДУ, правадзейны член Інбелкульта, АН БССР Міхаіл Мікалаевіч Піятуховіч.

Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, замежны член РАН А. Р. Цыганоў лічыць, што У. М. Ліўшыц з'яўляецца выдатным гісторыкам вышэйшай адукацыі і навукі Беларусі. Дык хто такі Уладзімір Майсеевіч Ліўшыц? Калі адказаць коратка - "Асоба шматграннага таленту".

Даследаваннем беларускай казкі займаліся сотні вучоных як Беларусі, так і іншых краін свету. Але самым аўтарытэтным спецыялістам быў і застаецца Леў рыгоравіч Бараг. З 1938 па 1941 год ён быў навуковым супарцоўнікам Інстытута мовы і літаратуры АН БССР.

Сяргей Яўгенавіч Рассадзін быў адным з самых таленавітых беларускіх вучоных-гісторыкаў і археолагаў. Ён скончыў гісторыка-філалагічны факультэт Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта, аспірантуру Інстытута гісторыі АН БССР. На жаль, жыццёвы шлях арыгінальнага вучонага аказаўся кароткім.

Гэтай жанчыны няма на свеце ўжо больш за 20 гадоў, але яе вобраз — нібы і цяпер перад вачыма. Ніна Барысаўна Ватацы ўвайшла ў гісторыю беларускай культуры як адна з пачынальнікаў нацыянальнай бібліяграфіі, багдановічазнаўца № 1, ініцыятар стварэння, адзін з арганізатараў і дарадца Літаратурнага музея Максіма Багдановіча. Аўтар артыкулу неаднаразова сустракаўся з Нінай Барысаўнай, калі яшчэ быў аспірантам-завочнікам Інстытута гісторыі АН БССР.

Уладзімір Сяргеевіч Кошалеў - адзін з самых таленавітых вучоных-гісторыкаў нашай краіны, самы вядомы і самы аўтарытэтны беларускі вучоны-усходазнавец. Пра навуковы аўтарытэт Уладзіміра Кошалева сведчыць і той факт, што ён быў членам савета па абароне доктарскіх дысертацый пры Інстытуце гісторыі НАН Беларусі. Сёлета вучонаму спаўняецца 70 гадоў.

Нарыс пра беларускага вучонага–энцыклапедыста Арсеня Ліса, загадчыка аддзела фальклору Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

Старонкі жыцця і дзейнасці беларускага палітычнага дзеяча, пісьменніка, публіцыста, мовазнаўцы, педагога, акадэміка АН БССР Язэпа Лёсіка.

"Пантелеймон Пономаренко. Личный архив и книжное обозрение. Сводный каталог" - так называецца кніга, падрыхтаваная беларускімі і расійскімі архівістамі, бібліятэкарамі і музейнымі работнікамі, і прысвечаная савецкаму партыйнаму і дзяржаўнаму дзеячу Панцеляймону Панамарэнку. Выданне дазваляе ўвесці ў навуковы зварот дакументы і экспанаты, якія раскрываюць дзейнасць Панамарэнкі як кіраўніка БССР у 1938—1948 гады і даследчыка партызанскага руху ў гады Вялікай Айчыннай вайны. У прыватнасці, шэраг кніг з асабістай бібліятэкі Панамарэнкі, якія захоўваюцца ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Я. Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Цікава таксама пазнаёміцца з успамінамі былой загадчыцы аддзела рэдкай кнігі і рукапісаў ЦНБ НАН Беларусі Л. Збралевіч “Из истории библиотеки П.К.Пономаренко”.

Пётр Міронавіч Машэраў увайшоў у гісторыю нашай краіны як народны герой, як выдатны партыйны і дзяржаўны дзеяч, адзін з арганізатараў і кіраўнікоў патрыятычнага падполля і партызанскага руху ў Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Ён удзяляў асаблівую ўвагу пад´ёму і росквіту навукі і культуры Беларусі. У прыватнасці, ён значна садзейнічаў інтэграцыі навукі з вытворчасцю. Пры інстытутах АН БССР, вышэйшых навучальных установах развівалася доследна-эксперыментальная база. У БССР пачалі стварацца навукова-вытворчыя аб´яднанні.

Дакументальны нарыс Эмануіла Іофе прысвечаны 100-гадоваму юбілею з дня нараджэння С.В. Прытыцкага: «У 1971 годзе, хутка пасля смерці Сяргея Прытыцкага, недалёка ад будынка Прэзідыума АН БССР, я, будучы аспірантам Інстытута гісторыі Акадэміі навук, выпадкова сустрэўся з акадэмікам Міхасём Лыньковым».