2022 год объявлен Годом исторической памяти.
Главой государства подписан Указ № 1, согласно которому в целях формирования объективного отношения общества к историческому прошлому, сохранения и укрепления единства белорусского народа 2022 год в Беларуси объявлен Годом исторической памяти.
Указ Президента Республики Беларусь от 01.01.2022 № 1 «Об объявлении 2022 года Годом исторической памяти».
Мероприятия и публикации Центральной научной библиотеки НАН Беларуси в рамках Года исторической памяти
- 05-01-2022 Выстава «Этнакультурная спадчына беларускага краю» : Матэрыялы выставы пазнаёмяць з актуальнымі праблемамі вывучэння і захавання гісторыка-культурнай спадчыны Беларусі.
- 06-01-2022 Адам Станкевіч. Шлях да Беларусі – шлях да Бога : 6 студзеня 2022 года спаўняецца 130 гадоў са дня нараджэння беларускага святара Адама Вінцэнтавіча Станкевіча . Гэтая постаць з’яўляецца своеасаблівым сімвалам духоўнага адраджэння, пошуку і нацыянальнага сцвярджэння беларускага народа на пачатку бурлівага ХХ стагоддзя.
- 15-02-2022 Дни открытых дверей 2022 в ЦНБ НАН Беларуси : На протяжении месяца в Центральной научной библиотеке им. Якуба Коласа НАН Беларуси проходили Дни открытых дверей . Развернутая программа мероприятий в этом году была приурочена к 100-летию белорусской академической науки.
- 17-02-2022 «Библиотека Радзивиллов Несвижской ординации: каталог изданий» : Данный каталог открывает серию каталогов, отражающих состав книжной коллекции князей Радзивиллов Несвижской ординации.
- 21-02-2022 Янка Хвораст : 22 лютага 1902(?) года ў вёсцы Кацёлкі, што ў Пружанскім раёне Брэсцкай вобласці, нарадзіўся выдатны беларускі танцоўшчык і балетмайстар, збіральнік беларускага харэаграфічнага фальклору – Янка (Іван Маркавіч) Хвораст.
- 22-02-2022 Рэспубліканская дыктоўка па беларускай мове 2022 : 21 лютага Міжнародны дзень роднай мовы ЦНБ НАН Беларусі адзначыла яркай падзеяй – напісаннем дыктоўкі па беларускай мове ў сценах бібліятэкі.
- 23-02-2022 Прэзентацыя манаграфіі Л. У. Калядзінскага : 21 лютага ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі прайшла прэзентацыя манаграфіі беларускага археолага Леаніда Уладзіміравіча Калядзінскага «Верхний замок Витебска (IX-XVIII вв.)» з нагоды 70-ці годдзя аўтара.
- 01-03-2022 Навуковая гасцёўня «НАН Беларусі і БДУ: адзіным лёсам» : 24 лютага 2022 года на філалагічным факультэце БДУ адбылося мерапрыемства, прымеркаванае да Міжнароднага дня роднай мовы
- 03-03-2022 Прыгожыя ў прыгожым: Літаратура і мастацтва пра жанчын і для іх : 2 сакавіка ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі адбылася імпрэза “Прыгожыя ў прыгожым: Літаратура і мастацтва пра жанчын і для іх”, прысвечаная Міжнароднага жаночаму дню.
- 12-03-2022 Каталог «Библиотека Радзивиллов Несвижской ординации», XVI–XVII вв. : Очередной каталог серии Библиотека Радзивиллов Несвижской ординации.
- 21-03-2022 Мацей Стрыйкоўскі : Постаць першага гістарыёграфа Вялікага Княства Літоўскага Мацея Стрыйкоўскага досыць супярэчлівая, загадкавая і таму вельмі цікавая.
- 29-03-2022 Выставка «Littera docet, littera nocet: палеотипы латинского шрифта» : В рамках Международной научно-практической конференции молодых ученых и специалистов «Библиотека в XXI веке. Социальная миссия», состоялась презентация выставки.
- 30-03-2022 Часаслоў (1772) : Сярод старажытных і рэдкіх кніг, якія захоўваюцца ў фондах ЦНБ НАН Беларусі, шмат юбіляраў. У гэтым годзе спаўняецца 250 гадоў з моманту выдання “Часаслова” з калекцыі кніг кірылічнага друку.
- 21-04-2022 Круглы стол “Біяграфіі вучоных у дакументах” : 19 красавіка ў рамках Міжнароднай навуковай канферэнцыі «Вытокі акадэмічнай навукі (да 100-годдзя заснавання Інстытута беларускай культуры)» адбыўся круглы стол.
- 22-04-2022 Кніжныя выставы да круглага стала “Біяграфіі вучоных у дакументах” : Дзве кніжныя выставы – “Навуковая спадчына Інстытута беларускай культуры” і “Айцы-заснавальнікі Інбелкульта” – былі падрыхтаваны аддзелам рэдкіх кніг і рукапісаў.
- 29-04-2022 Мікалай Вінар. Да 110-годдзя з дня нараджэння : 2 мая 1912 г. нарадзіўся знаўца гісторыі Навагрудчыны Мікалай Андрэевіч Вінар.
- 06-05-2022 Выставка «Военных лет живая память» : На выставке представлены книжные и периодические издания, выходившие в военное время.
- 07-05-2022 Выставка «Вялікая Айчынная вайна ў гістарычнай памяці народа» : 4 мая 2022 г. Библиотека демонстрировала выставку в рамках XV Международной молодежной научно-практической конференции «Великая Отечественная война 1941-1945 годов в исторической памяти народа».
- 13-05-2022 Интерактивная экскурсия для учащихся : 12 мая в Центральной научной библиотеке им. Якуба Коласа НАН Беларуси состоялась встреча с учащимися 7 класса гимназии № 8 г. Минска в рамках мероприятия «Библиотека в системе сохранения исторической памяти».
- 24-05-2022 Карл Лінэй: да 315-годдзя з дня нараджэння : Сярод імёнаў буйнейшых навукоўцаў XVIII стагоддзя імя Карла Лінэя амаль самае вядомае.
- 31-05-2022 Фёдоровские чтения – 2022 : 24 мая 2022 г. состоялась Международная научная конференция «Фёдоровские чтения – 2022», посвященная 295-летию Академической типографии в России.
- 10-06-2022 Катэхізіс Сымона Буднага : 10 чэрвеня 1562 года ў Нясвіжы быў выдадзены адзіны з самых вядомых палемічных твораў у гісторыі беларускага друку – «Катэхізіс» Сымона Буднага.
- 13-06-2022 Выставка «1030-летие Православной Церкви в Беларуси» : 9 июня 2022 года библиотека демонстрировала книжную выставку в рамках международной научной конференции «1030-летие Православной Церкви в Беларуси: история и современность».
- 14-06-2022 Мітрафан Віктаравіч Доўнар-Запольскі : Значэнне яго дзейнасці не абмяжоўваецца выключна навуковымі даследваннямі. Важную ролю Мітрафан Віктаравіч адыграў у грунтаванні даследчыцкіх сіл дзеля вывучэння Беларусі і развіцця беларусазнаўства.
- 24-06-2022 Трыёдзь каляровая : Аднымі з самых прыгожых і па-майстэрску выкананых кніг у гісторыі ўсходнеславянскага кнігадрукавання па праву могуць лічыцца Львоўскія выданні. У нашым фондзе захоўваецца адна з перлінаў украінскага кнігадрукавання – «Трыёдзь Кветная».
- 01-07-2022 Язэп Драздовіч: моўная і этнаграфічная спадчына : У выдавецкім доме «Беларуская навука» пабачыла свет навуковае выданне «Язэп Драздовіч: моўная і этнаграфічная спадчына».
- 06-07-2022 Марк Шагал : 6 июля 1887 года в простой еврейской семье на окраине Витебска родился мальчик, которого назвали Мовша. Миру он стал известен как Марк Шагал – один из самых неординарных художников XX века.
- 07-07-2022 Неўміручая спадчына: прыжыццёвыя выданні Янкі Купалы : У чытальнай зале аддзела рэдкіх кніг і рукапісаў экспануецца выстава “Неўміручая спадчына: прыжыццёвыя выданні Янкі Купалы”.
- 07-07-2022 Да 140-годдзя Янкі Купалы : 7 ліпеня спаўняецца 140 год з дня нараджэння выдатнага народнага паэта Беларусі – Янкі Купалы.
- 20-07-2022 Парыжскае выданне баек Эзопа 1537 года : Досыць часта даследчыкаў чакаюць сюрпрызы ў калекцыі выданняў на замежных мовах XVI – XVIII стагоддзяў.
- 27-07-2022 460 гадоў выданню “Orationes, dialogi, epistolae, carmina tam lat... : 460 год таму пабачыла свет Базэльскае выданне “Прамовы, дыялогі, лісты, вершы на лацінскай і грэцкай мовах” аўтарства Алімпіі Фульвіі Мората.
- 28-07-2022 Два яблыкі на адной галінцы : У 2022 не толькі адзначаюцца юбілеі волатаў роднага слова Янкі Купалы і Якуба Коласа (140 гадоў з дня нараджэння), але і спаўняецца 110 гадоў з моманту іх першай сустрэчы і пачатку далейшага моцнага сяброўства, якое расцягнецца на ўсё жыццё.
- 01-08-2022 Ігнат Дамейка: з Мядзвядкі — у Санцьяга-дэ-Чылі (1802—1889) : Нарадзіўся Ігнат Домейкач 31 ліпеня 1802 года ў маёнтку Мядзвядка Навагрудскага павета Мінскай губерні (сёння — Карэліцкі раён).
- 03-08-2022 Быць Беларусам! Да 105-ці-годдзя Янкі Брыля : Для беларускай нацыянальнай культуры сярод постаццяў пісьменнікаў значна вылучаецца асоба празаіка, публіцыста і перакладчыка Івана Антонавіча Брыля, якому 4 жніўня 2022 года спаўняецца 105 год з дня нараджэння.
- 04-08-2022 Віталь Скалабан: Ісці на святло лабірынтамі даўніх падзей : 5 жніўня спаўняецца 75 гадоў з дня нараджэння беларускага гісторыка, літаратуразнаўцы, кандыдата гістарычных навук Віталя Уладзіміравіча Скалабана.
- 11-08-2022 Лудовіка Арыёста: Апантаны Арланда : 450 год спаўняецца з моманту выдання адной з самых папулярных у гісторыі еўрапейскай літаратуры эпічных паэм – “Апантаны Арланда” (або “Апантаны Роланд”).
- 22-08-2022 Зямля пад белымі крыламі : У 1972 годзе, 50 гадоў назад, у Кіеве ў перакладзе на ўкраінскую мову ўпершыню быў выдадзены нарыс Уладзіміра Караткевіча “Зямля пад белымі крыламі”. Праз пяць гадоў – у 1977 – кніга выйшла з друку на беларускай мове.
- 01-09-2022 Першы надрукаваны верш Якуба Коласа : Больш за стагоддзе назад 1 верасня 1906 года ў жыцці Якуба Коласа адбылася значная падзея. У газеце «Наша доля» быў надрукаваны верш паэта «Наш родны край».
- 02-09-2022 Над сабою ўзняцца. Алесь Адамовіч (1927–1994) : 3 верасня споўнілася 95 гадоў з дня нараджэння Алеся Адамовіча. Аднак, нямногія ведаюць, што нарадзіўся ён годам раней, 2 жніўня 1926 года. Маці будучага пісьменніка падправіла метрыку, каб немцы не сагналі сына на працы ў Нямеччыну.
- 05-09-2022 Да Дня беларускага пісьменства : Нягледзячы на прымеркаванасць даты да друкарскай справы Францыска Скарыны, гісторыя беларускага пісьменства пачалася значна раней.
- 12-09-2022 Выставки на конференции «Мінск і мінчане: 10 стагоддзяў гісторыі» : В рамках работы конференции библиотека демонстрировала две выставки: «Мінская даўніна (выданні з фондаў аддзела рэдкіх кніг і рукапісаў Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі)» и «Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі».
- 14-09-2022 Выставка ко Дню народного единства : В холле Центральной научной библиотеки имени Якуба Коласа Национальной академии наук Беларуси демонстрируется выставка «Уз’яднанне беларускага народа ў адзіную дзяржаву: да Дня народнага адзінства».
- 16-09-2022 Звычайны і незвычайны Максім Танк : 17 верасня 2022 года – 110-ы дзень нараджэння беларускага паэта, пісьменніка, перакладчыка, акадэміка Максіма Танка (Яўгена Іванавіча Скурко). Дарэчы, паэт не любіў юбілеі і называў іх “вясёлай рэпетыцыяй пахавання”.
- 22-09-2022 Хуберт Гольц і «Медальёны або бюсты рымскіх імператараў» : У 1557 годзе пасля дванаццаці гадоў вывучэння старажытных выяў і працы над стварэннем антычных гравюр у Антвэрпэне Хуберт Гольц (Гольцыус) (Hubert Goltzius) выдае «Медальёны або бюсты рымскіх імператараў» («Medaglien of tronien der Roomsche Keysers»).
- 26-09-2022 Лекция и мастер-класс по написанию арабской вязью : Большой интерес, проявленный на «Фестивале науки» к теме лекции «Как арабское письмо вплетено в белорусскую историю», а также мастер-классу по написанию арабской вязью, побудил участников и организаторов к новой встрече: 23 сентября библиотеку посетили учащиеся гимназии №2 г. Минска.
- 30-09-2022 Зоська Верас : 130 год таму ў мястэчку Мяджыбаж Лятычаўскага павета Падольскай губерніі ва Украіне нарадзілася Людвіка Антонаўна Сівіцкая-Шантыр-Войцік (Зоська Верас).
- 10-10-2022 Презентация научных изданий, посвященных кинолетописи и музыке ВОВ : 7 октября в ЦНБ НАН Беларуси состоялась презентация новых научных изданий, посвященных теме патриотического подвига народов Беларуси.
- 12-10-2022 Язэп Драздовіч. Рукапісы не гараць : Твopчae жыццё Язэпa Дpaздoвiчa нe вapтa дзялiць нa зaнятaк мacтaцтвaм, лiтapaтypaй, apxeaлoгiяй, фaльклopaм. У дзeйнacцi твopцы aднo apгaнiчнa пepapacтaлa ў дpyгoe: poздyмы пepaxoдзiлi ў фapбы, фapбы пepaлiвaлicя ў cлoвы гepoяў кнiг, a caмi лiтapaтypныя гepoi пepaтвapaлicя ў тoй iдэaльны тып чaлaвeкa, якoгa мacтaк aдшyквaў для бeлapycaў y нeзлiчoныx пeшыx вaндpoўкax.
- 13-10-2022 Эдвард Вайніловіч: да 175-годдзя з дня нараджэння : Традыцыі мецэнацтва і падтрымкі культуры маюць у Беларусі вельмі старажытныя карані. Адной з такіх постацей, што спрыялі развіццю беларускай культуры, быў Эдвард Адамавіч Вайніловіч.
- 14-10-2022 Выставка ко Дню Национальной академии наук Беларуси : 13 октября 2022 года в Президиуме НАН Беларуси состоялось собрание научной общественности, посвященное Дню Национальной академии наук Беларуси. Центральная научная библиотека НАН Беларуси демонстрировала выставку «Нацыянальная акадэмія навук – флагман беларускай навукі. Гісторыя і сучаснасць».
- 25-10-2022 Публій Вяргілій Марон: паэт, які чуў музыку : 25 кастрычніка чацвёрты раз будзе адзначацца Сусветны дзень оперы. Цікава, што за дзесяць дзён да гэтага адзначаецца дзень нараджэння паэта Публія Вяргілія Марона, чые сюжэты і творы выкарыстоўваліся ў оперным мастацтве.
- 01-11-2022 Да 505-годдзя Рэфармацыі : 31 кастрычніка 1517 года Марцін Лютар, які сфармуляваў “95 тэзісаў” з выкладаннем у іх крытыкі багаслоўя каталіцызму, даслаў гэтыя тэзісы арцібіскупу Майнца. Менавіта з гэтага дакумента і пачынаецца гісторыя Рэфармацыі.
- 02-11-2022 Пясняр свайго народа (да 140-годдзя з дня нараджэння Якуба Коласа) : У чытальнай зале рэдкіх кніг і рукапісаў ЦНБ НАН Беларусі адкрылася выстава “Пясняр свайго народа (да 140-годдзя з дня нараджэння Якуба Коласа)”.
- 04-11-2022 Выстава “Хіба на свет выйду долі пагукаю…” : 4 лістапада спаўняецца 135 гадоў з дня нараджэння беларускага пісьменніка, грамадскага і дзяржаўнага дзеяча, акадэміка АН БССР Цішкі Гартнага (1887–1937). З гэтай нагоды у ЦНБ НАН Беларусі падрыхтавана выстава “Хіба на свет выйду долі пагукаю…”.
- 08-11-2022 Ад усяго сэрца, ад усёй душы: інскрыпты Якуба Коласа на кнігах : На мінулым тыдні па ўсёй краіне прайшлі ўрачыстыя мерапрыемствы ўшанавання памяці народнага паэта Беларусі. Сярод іх – урачыстае адкрыццё часовай экспазіцыі «Ад усяго сэрца, ад усёй душы: інскрыпты Якуба Коласа на кнігах», якое адбылося 4 лістапада ў Літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа.
- 11-11-2022 Альдаўскія шрыфты : 13 лістапада 1502 года італьянскі друкар Альд Мануцый атрымаў прывілегіі на свой друкарскі станок. Ён распрацаваў унікальны курсіўны шрыфт, які пасля атрымае назву – альдаўскі.
- 14-11-2022 Знакомство с раритетами. Интерактивная экскурсия : В очередной раз гостями Центральной научной библиотеки им. Якуба Коласа НАН Беларуси стали учащиеся гимназии №2 г. Минска. На экскурсию к нам пришли ребята из 4-го, а также из 7-го и 8-го классов – те, кто интересуется историей и книговедением.
- 21-11-2022 Да 305-годдзя з дня нараджэння Георгія Каніскага : 20 лістапада 1717 г. у Нежыне ў шляхетнай заможнай сям’і нарадзіўся будучы святар, грамадскі дзеяч, палеміст, багаслоў і пісьменнік Георгій Каніскі (ў міру Рыгор Восіпавіч).
- 22-11-2022 Літаратурна-адукацыйная праграма «І не знікаць паэтам вечна» : 21 лістапада ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі была арганізавана літаратурна-адукацыйная праграма з інтэлектуальнымі і лінгвістычнымі гульнямі і квэстамі “І не знікаць паэтам вечна”, у якой прынялі ўдзел вучні 7–10 класаў Гімназіі № 2 г. Мінска.
- 07-12-2022 Выстава «Егарэйчанка А. А., доктар гістарычных навук, археолаг. Выбраныя працы» : 2 снежня 2022 года бібліятэка дэманстравала выставу ў рамках Рэспубліканскага круглага стала памяці доктара гістарычных навук, прафесара Аляксандра Андрэевіча Егарэйчанкі.
- 07-12-2022 Выданне Рэнэ Дэкарта “Discours sur la methode” 1637 г. : Фонд рэдкіх кніг і рукапісаў ЦНБ НАН Беларусі захоўвае першае прыжыццёвае выданне дадзенай працы Рэнэ Дэкарта.
- 09-12-2022 Вечарына памяці Сержа Мінскевіча : 8 снежня адбылася вечарына памяці беларускага пісьменніка, перакладчыка, драматурга, літаратуразнаўца, кандыдата філалагічных навук, кампазітара, барда Сержа Мінскевіча.
- 15-12-2022 Выстава “Часопісу “Полымя” – 100 гадоў” : У чытальнай зале рэдкіх кніг і рукапісаў падрыхтавана выстава “Часопісу “Полымя” – 100 гадоў”, прысвечаная юбілею найстарэйшага беларускага выдання літаратурна-мастацкай і грамадска-палітычнай накіраванасці.
- 16-12-2022 Выставки в рамках научной конференции к 100-летию образования СССР : 15 декабря 2022 г. состоялась Международная научная конференция «Советский опыт: взгляд из XXI века (к 100-летию образования Союза Советских Социалистических Республик)». ЦНБ НАН Беларуси демонстрировала две выставки в рамках работы конференции.
- 16-12-2022 Кириллические издания XVII века. Выпуск 3: 1638–1644 гг. : В «Издательском доме «Беларуская навука» вышла книга «Кириллические издания XVII века: каталог изданий из коллекции Центральной научной библиотеки имени Якуба Коласа Национальной академии наук Беларуси. Выпуск 3: 1638–1644 гг.».
- 19-12-2022 Презентация книги об А. А. Афанасьеве : 16 декабря 2022 года в Центральной научной библиотеке имени Якуба Коласа НАН Беларуси состоялась презентация книги «Член-корреспондент А.А. Афанасьев: Жизнь, окрыленная мечтой…».
- 23-12-2022 Навукова-практычны семінар “Калядныя цуды: легенды и казкі” : 22 снежня 2022 года ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі прайшоў навукова-практычны семінар “Калядныя цуды: легенды и казкі”, арганізаваны Цэнтрам даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.
- 26-12-2022 Выставка «К 100-летию образования СССР» : 23 декабря 2022 года в Институте экономики НАН Беларуси состоялся круглый стол, посвященный 100-летию СССР. В рамках данного мероприятия библиотека демонстрировала одноименную книжную выставку.
- 26-12-2022 Итоговое мероприятие профсоюза «Диалог поколений» : 23 декабря 2022 года в Центральной научной библиотеке им. Якуба Коласа НАН Беларуси прошло итоговое мероприятие Белорусского профессионального союза работников образования и науки «Диалог поколений», посвященное Году исторической памяти.
- 27-12-2022 «Новейший всеобщий и полный секретарь...» 1801 г. в 4‑х томах : Приближаются новогодние праздники. Совсем скоро мы будем поздравлять родных, друзей, коллег. Многие в поисках оригинального поздравления будут штудировать просторы интернета. А где же черпали вдохновение прошлые поколения? Как обстояло дело у тех, кто не мог придумать красивое и оригинальное пожелание для родных или друзей?
- 27-12-2022 Святочная выстава “Прыйшла Калядка, спякла аладкі” : У чытальнай зале рэдкіх кніг дэманструецца святочная выстава “Прыйшла Калядка, спякла аладкі”.
- 27-12-2022 Выстава да 85-годдзя з дня нараджэння акадэміка У. В. Гніламёдава : У чытальнай зале гуманітарных навук дэманструецца выстава «Да 85-годдзя з дня нараджэння акадэміка У. В. Гніламёдава, літаратуразнаўцы і пісьменніка, прафесара».
