НАН Беларуси в СМИ

Даследчык кірылічнага кнігадрукавання Беларусі і дзейнасці беларускага першадрукара Францішка Скарыны, вядучы медыявіст, доктар гістарычных навук Георгій Якаўлевіч Галенчанка, навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН Беларусі пачынаў свой працоўны шлях у аддзеле рэдкай кнігі Ленінскай бібліятэкі.

"Беларускі кнігазбор" - унікальны фундаментальны праект, у якім прадстаўленыя найлепшыя творы мастацкай літаратуры, айчыннага літаратуразнаўства і гісторыі. Серыя распрацаваная ў Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі.

Профессиональный коллектив историков из России и Беларуси работает над пособием «История Великой Отечественной войны в контексте Второй мировой войны». Выпуск издания запланирован к 75-летнему юбилею Победы в Великой Отечественной войне.

Продолжаются праздничные мероприятия, посвящённые 100-летию музея Дворца Румянцевых и Паскевичей. В рамках празднования вековэго юбилея, отдел археологии и охраны историко-культурного наследия музея, при поддержке нашей редакции, решил удивить и впервые собрать в областном центре последние и самые яркие находки региона на выставке "Из недр земных и временных..."

Калі выбіраешся ў вандроўкі з этнагістарычным цэнтрам «Явар», вучышся шукаць кавалачкі старажытнасці, спасцігаць светапогляд продкаў, здзіўляцца іх мудрасці і фантазіі, а, магчыма, і больш любіць сваю зямлю. Бо ёсць чым ганарыцца. У нас столькі захавалася паданняў, казак, павер'яў, звычаяў, абрадаў! «Явар» аб'ядноўвае навукоўцаў і аматараў. За дваццаць гадоў, як існуе аб'яднанне, здзейснена ўжо больш за сотню вандровак. Кожны маршрут распрацоўваецца загадзя, яму папярэднічае работа ў архівах і бібліятэках. Робіць гэта звычайна кандыдат гістарычных навук, супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН Беларусі Людміла Дучыц.

У сталіцы праходзіць Калядны тыдзень навукі і інавацый. Арганізатарамі мерапрыемства выступілі НАН Беларусі і Мінскі дзяржаўны палац дзяцей і моладзі. Яго мэта — папулярызацыя дасягненняў айчынных вучоных, а таксама прыцягненне навучэнцаў да навукова-даследчай дзейнасці.

В роли доброго волшебника в очередной раз выступило ГП «Конус» РУП «НПЦ НАН Беларуси», а если быть точнее – его дружный коллектив. Ежегодно в преддверии долгожданных зимних торжеств все работники предприятия собирают деньги, чтобы порадовать и удивить детей, оставшихся без опеки родителей, хорошими подарками и обязательно привозят их лично.

Дзісна — самы маленькі горад у нашай краіне, дзе пражывае каля 1,5 тысячы чалавек. Нядаўнія археалагічныя раскопкі, самыя маштабныя ў гэтай мясцовасці за апошні час, прынеслі нямала каштоўных знаходак. Марат Клімаў, старшы навуковы супрацоўнік аддзела захавання і выкарыстання археалагічнай спадчыны Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, расказвае падрабязнасці.

Зямля беларуская поўніцца напамінамі аб мінуўшчыне — прычым не толькі ў пераносным, а і ў самым прамым сэнсе. Напрыклад, у 2012 годзе пры будаўніцтве аднаго з гандлёвых цэнтраў былі знойдзеныя археалагічныя артэфакты, якія адносяцца да ХІ — ХІІ стагоддзяў. Пра знаходку адразу ж паведамілі ў Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. На жаль, так адбываецца не заўсёды.

19 снежня ў Мірскім замку адбылося адкрыццё міжнароднай выставы гістарычных карт "Аб'ядноўваючы прастору і час: беларускія землі на картах XVI - XVIII стст.". Гэта сумесны праект Замкавага комплексу "Мір", Нацыянальнага музея старажытных карт і кніг (Румынія), музея-запаведніка "Нясвіж", Нацыянальнага гістарычнага музея Беларусі, Цэнтральнай навуковай бібліятэкі НАН Беларусі і беларускага калекцыянера Ігара Сумрачэўскага.

Выстаўка "З нетраў зямных і часовых. Гомельшчына ў археалагічных артэфактах" адкрыецца ў Гомельскім палаца-паркавым ансамблі. Выстаўка аб'яднае вынікі некалькіх палявых даследаванняў, праведзеных сумесна супрацоўнікамі музея, Інстытутам гісторыі НАН Беларусі, Дзяржаўным Эрмітажам (Санкт-Пецярбург).

Унікальны фундаментальны праект "Беларускі кнігазбор" адзначыў своеасаблівы юбілей: пабачыў свет соты том выдання. Серыя была распрацавана ў Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі, аўтарам ідэі і галоўным рэдактарам стаў пісьменнік, фалькларыст і перакладчык, літаратуразнаўца Кастусь Цвірка.

Исторический атлас Беларуси в одном томе планируют выпустить в 2020 году. В настоящее время завершаются работы по его созданию, сообщила БЕЛТА пресс-секретарь Государственного комитета по имуществу Елена Костюкова.

В самом маленьком городе Беларуси Дисне во время археологического надзора нашли бердыш XVI-XVIІ столетий (топор, который насаживался на длинную рукоять с широким месяцеподобным лезвием). Об этом корреспонденту БЕЛТА сообщил старший научный сотрудник отдела сохранения и использования археологического наследия Института истории НАН Беларуси кандидат исторических наук Марат Климов.

В честь 70-летия со дня основания Научно-практического центра Национальной академии наук по животноводству в Жодино проходит Международная научно-практическая конференция, в которой принимают участие более 300 ученых и производственников, ветеранов Центра.

У агрогородка Гольшаны в Ошмянском районе Гродненской области продолжается реставрация дворцово-паркового комплекса, резиденции рода Сапегов. Во время земляных работ там вскрыты несколько захоронений предположительно XIV века. Подробно рассказывают научный сотрудник Института истории НАН Беларуси Павел Кенько и заместитель директора по научной работе Института истории НАН Беларуси Вадим Лакиза.

Для беларусаў збіральніцтва было актуальным сезонным промыслам на працягу многіх стагоддзяў. І сёння дары лясоў ды лугоў застаюцца важнай крыніцай харчавання. Дзікарослыя расліны - інгрэдыенты для прыгатавання не толькі ежы, але і пітва. Цікавыя звесткі пра гэта былі задакументаваны этнографамі і фалькларыстамі пры апісанні побыту жыхароў розных рэгіёнаў. Падрабязна распавядае старшы навуковы супрацоўнік Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Яніна Грыневіч.

Толькі за апошнія дзесяць гадоў вучонымі Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі адкрыты і даследаваны сотні археалагічных аб’ектаў па ўсёй краіне. І ў найбліжэйшы час перад даследчыкамі стаіць задача стварыць археалагічную карту на падставе суцэльнага вывучэння ўсёй тэрыторыі краіны. Як расказала падчас ІV Міжнароднага кангрэса гісторыкаў загадчык сектара археалогіі ды старажытнай гісторыі Беларусі Вольга Ляўко, ужо назапашаны пэўны матэрыял, які дазваляе не толькі ставіць пытанні, але і даваць на іх адказы, набліжацца да сучаснага разумення далёкіх гістарычных эпох ды іх узаемасувязі.

В конце осени Беларусь посетил известный российский писатель, журналист, литературовед Вячеслав Недошивин. С его участием прошли встречи со студентами, преподавателями в Гродненском государственном университете, в Минске (на факультете журналистики БГУ). А также круглый стол на тему «Художественная литература как путь друг к другу», где в кругу известных белорусских литературоведов, писателей, поэтов и преподавателей обсудили творчество Джорджа Оруэлла в контексте развития современного общества. Участие в обсуждении принял и член-корреспондент Национальной академии наук Александр Данилов.

Около Гольшанского замка благоустраивают территорию. Но, как нередко случается, благоустройство пошло не совсем во благо. Во время строительных работ повредили грунтовый могильник XIV века. Стало известно об этом совершенно случайно. Подробно рассказывает археолог и бывший сотрудник Института истории НАН Беларуси Евгений Власовец.

13 декабря в Национальной академии наук Беларуси состоялась презентация 100-томного проекта "Беларускі кнігазбор". Проект разработан в Институте литературоведения имени Янки Купалы НАН Беларуси, идея принадлежит писателю, фольклористу, переводчику и литературоведу Константину Цвирко. Проделанную работу можно назвать настоящим подвигом отечественных филологов и литературоведов, рассказывает директор Института литературоведения Иван Саверченко.

Праздник «Книги Беларуси. Год 2019» собрал в НББ книгоиздателей, представителей книготорговых организаций, библиотек, СМИ, чтобы подвести итоги работы отрасли. А в Национальной академии наук Беларуси презентовали уникальный 100-томный проект «Беларускі кнігазбор». Серия разработана в Институте литературы имени Янки Купалы НАН Беларуси. Директор Института Иван Саверченко не скрывал своей радости от события. Автор идеи и главный редактор проекта — белорусский писатель, фольклорист, переводчик и литературовед Константин Цвирко — пояснил основную цель многолетних трудов.

11 — 12 снежня ў Мінску прайшла навукова-практычная канферэнцыя "95 год беларускаму кіно: гісторыя, сучаснасць, перспектывы". На другі дзень распачалася навуковая частка канферэнцыі: пленарнае пасяджэнне і круглы стол, цягам якога выступілі з дакладамі і прамовамі амаль пяцьдзясят тэарэтыкаў і практыкаў кіно. Пленарнае пасяджэнне пачалося з прывітальнага слова намесніка Старшыні Прэзідыума НАН Беларусі Аляксандра Кільчэўскага, выступіў таксама і дырэктар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Аляксандр Лакотка.

13 снежня ў будынку Прэзідыума НАН Беларусі адбылася прэзентацыя 100-томнага ўнікальнага кніжнага праекта "Беларускі кнігазбор", у якім прадстаўлены лепшыя творы мастацкай літаратуры, айчыннага літаратуразнаўства і гісторыі. Першы том унікальнага кніжнага выдання быў апублікаваны яшчэ ў 1996 годзе. А апошні, 100-ты юбілейны том — выйшаў у свет у кастрычніку бягучага года. Серыя распрацавана ў Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі.

То, как и чем кормят детей в учреждениях образования, всегда беспокоит родителей. Вопросами обеспечения школьников всеми необходимыми витаминами и микроэлементами занимается даже НПЦ НАН Беларуси по продовольствию. Белорусские ученые разрабатывают собственные уникальные рецепты, рассказывает руководитель Центра Зенон Ловкис.

Людмила Фролова, заведующая лабораторией генетических ресурсов ягодных культур РУП «Институт плодоводства» НАН Беларуси рассказала о том как правильно накрывать ежевику на зиму.

Падчас першай сесіі, на якой было абранае кіраўніцтва верхняй палаты парламента, спікер Наталля Качанава падзякавала ўсім сенатарам за аказаны давер і запэўніла, што ўсе свае вопыт, сілы і веды накіруе на тое, каб рэалізаваць пастаўленыя перад Саветам Рэспублікі задачы. Спікер таксама акрэсліла асноўныя задачы, якія стаяць перад сёмым скліканнем Савета Рэспублікі. Трэба сказаць, што дзеючы склад Савет Рэспублікі сёння — гэта 60 сенатараў, у дзеючым складзе 26 чалавек маюць дзяржаўныя ўзнагароды, 14 — навуковыя ступені ці званні, два — члены-карэспандэнты Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі, сем з'яўляюцца прафесарамі.

В 1980-х на базе Белорусского НИИ травматологии был создан Республиканский центр спинальной травмы. Сегодня в РНПЦ травматологии и ортопедии сохраняются традиции бережного физиологического подхода в диагностике. Накопленные со временем знания и опыт, возможности цифрового оборудования, а также сотрудничество со специалистами Института физиологии НАН Беларуси и БГУИР позволили впервые создать программу и алгоритм нейрофизиологического исследования нарушений функций спинального и супраспинального отделов мозга при патологии позвоночника.

Ціхай сапай беларускае кіно прыйшло да значнага юбілею: 17 снежня стварэнню інстытуцыі «Белдзяржкіно» пры народным камісарыяце асветы БССР споўніцца 95 гадоў. Каб даследаваць і прааналізаваць мінулае і сучаснасць нацыянальнай кінематаграфіі на «Беларусьфільме» і ў Акадэміі навук праходзіць двухдзённая навукова-практычная канферэнцыя, што аб’ядноўвае акадэмікаў і хіповых рэжысёраў, замежных кіназнаўцаў і айчынных кінадзеячаў. Арганізатарамі канферэнцыі выступаюць Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, Міністэрства культуры і кінастудыя «Беларусьфільм».

Святлана Казлова даследуе эканамічную палітыкунацыстаў у акупаванай Беларусі, пытанні ўдзелу беларусаў у ваенных дзеяннях супраць Японіі і ў ваенных канфліктах Кітая і Карэі. У 2006-2014 гг. працавала навуковым супрацоўнікам аддзела ваеннай гісторыі і міждзяржаўных адносінаў Інстытута гісторыі НАН Беларусі. У выдавецтве А. М. Янушкевіча выйшла ў свет яе манаграфія - "Аграрная палітыка нацыстаў у Заходняй Беларусі".

Желая завести себе необычного питомца, горожане не всегда задумываются о том, как сделать это, не нарушив закон. в Мингоркомприроды напоминают, что многие виды диких животных, которых люди содержат и разводят в неволе, подлежат обязательной регистрации. Проводится процедура совместно со специалистами Национальной академии наук Беларуси.

Несмотря на хорошую работу, дружный коллектив и уютный офис, многие из нас время от времени задумываются: а не заняться ли бизнесом? Но смелая мысль улетучивается, когда возникают вопросы – с чего начать? куда идти с идеями и где найти начальный капитал? Ответы на них знают специалисты. За круглым столом собрались заместитель директора Научно-исследовательского экономического института Министерства экономики Геннадий Германович, старший научный сотрудник Института экономики Национальной академии наук Беларуси Николай Скуратович и др.

11-12 снежня ў Цэнтры даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі пройдзе навукова-практычная канферэнцыя "95 гадоў беларускаму кіно: гісторыя, сучаснасць, перспектывы".

26 лістапада 1930 года нарадзіўся Уладзімір Караткевіч. Мерапрыемствы з гэтай нагоды становяцца на фінішы года адной з важных восеньскіх культурных падзей. Адыходзячы год адметны яшчэ 390-годдзем з дня нараджэння Сімяона Полацкага. З нагоды гэтай даты Нацыянальны Полацкі гісторыка-культуры музей-запаведнік прадставіў выставу, на якой дэманстраваліся ў тым ліку і прадметы з фондаў Цэнтральнай навуковай бібліятэкі НАН Беларусі.

Весь следующий год россияне и белорусы будут отмечать юбилей окончания Великой Отечественной войны. Союзное государство прилагает особые усилия по сохранению исторической памяти. О том, как это лучше сделать, порой разгораются горячие дискуссии. Совершенно логично, что в Союзном государстве уже реализуется программа празднования 75-летия Победы. Она должна наполняться событиями, новостями и символическими действами, такими как открытие Ржевского мемориала советскому солдату, считает старший научный сотрудник Института философии НАН Беларуси Алексей Дзермант.

У час, калі Беларусь знаходзіцца паміж дзвюма важнымі датамі - 75-годдзем вызвалення Беларусі і 75-годдзем Вялікай Перамогі - асвятленен гэтай тэмы ахоплівае ўсе магчымыя крыніцы. Да пытання звярнулсія і арганізатары V Беларускіх Калядных чытанняў, якія традыцыйна арганізоўвае Беларуская праваслаўная царква пры падтрымцы шэрагу міністэрстваў: культуры, аховы здароўя, адукацыі, працы і сацыяльнай абароны, а таксама Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

Жыццю і творчасці Якуба Коласа прысвечана вялікая колькасць артыкулаў і паведамленняў, навуковых прац і дысертацый, канферэнцый і круглых сталоў. Інстытутам мовы і літаратуры НАН Беларусі быў выдадзены Збор твораў Якуба Коласа ў 20 тамах. Здаецца, улічаны ўжо ўсе матэрыялы, звязаныя з творчай дзейнасцю паэта. Але кожны год з'яўляюцца новыя знаходкі і адкрыцці.

Стартовал новый совместный проект Белорусского института стратегических исследований и Белорусского телеграфного агентства «Экспертная среда». Парламент может играть очень серьезную роль как институт народовластия и быть хорошей площадкой для обсуждения стратегических направлений развития. К такому выводу пришли участники проекта. Одно из таких направлений сразу задал депутат шестого и седьмого созывов, член-корреспондент НАН Беларуси Игорь Марзалюк.

Союз Беларуси и России — явление уже не только политическое, экономическое, военно-техническое. Едва ли не в большей степени это явление нравственное. О том, какие уроки прошлого необходимо учитывать, вычерчивая траекторию будущего развития наших отношений, беседа с историком, исполнительным директором Федеральной национально-культурной автономии Белорусов России, замдекана исторического факультета МГУ имени М. В. Ломоносова Оксаной Солоповой. ФНКА Белорусов России сотрудничает с другими подобными организациями, в частности, Всеизраильским объединением выходцев из Беларуси. Среди совместных мероприятий - международный круглый стол «Минское гетто: 75 лет спустя», прошедший на истфаке МГУ. В мероприятии также приняли участие коллеги из Института истории НАН Беларуси.

Ученые Института технической акустики НАН Беларуси разработали новые сплавы драгоценных металлов для зубного протезирования, а также специальные титатоново-никелевые дуги для исправления прикуса. Подробнее об этих материалах рассказывают старший научный сотрудник лаборатории физики металлов Михаил Кулак и заведующий лабораторией физики металлов Василий Рубаник.