НАН Беларуси в СМИ

У Музеі гісторыі беларускага кіно - сустрэча кінематаграфістаў і аматараў кіно, прысвечаная юбілею беларускага кінарэжысёра і акцёра Уладзіміра Корш-Сабліна. Сярод арганізатараў сустрэчы - Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.

Весна неотвратимо вступает в свои права, расцвечивая город яркими красками. В этом убедились корреспонденты агентства «Минск-Новости», заглянув в Центральный ботанический сад столицы.

Более 30% беларусов слушают радио более четырех часов в день, сообщает БЕЛТА со ссылкой на данные Института социологии НАН Беларуси.

Институт социологии НАН Беларуси привел статистические данные об уровне популярности радио. Выяснилось, что более 30% белорусов слушают его более четырех часов в день.

В Беларуси впервые перевели Гражданский кодекс Беларуси на беларуский язык. Экспертный совет по вопросам перевода законодательных актов на беларуский рассмотрели переведенный кодекс, который содержит 1.153 статьи, объединенные в 8 разделов, сообщает Национальный правовой интернет-портал.

11 сакавіка на базе СШ №168 г. Мінска адбыўся II адкрыты конкурс беларускага народнага спеўнага і музычна-інструментальнага выканальніцтва "Згукі мінуўшчыны". У раду экспертаў конкурсу ўвайшлі і супрацоўнікі Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі: малодшы навуковы супрацоўнік аддзела музычнага мастацтва і этнамузыкалогіі Таццяна Канстанцінава і навуковы супрацоўнік сектара этналінгвістыкі і фальклору Алена Боганева.

Гісторыкі ведаюць: для таго каб у ходзе раскопак знайсці сапраўды ўнікальную рэч, часам трэба арганізаваць некалькі экспедыцый. А бывае, што ўдача раптам усміхнецца неспадзявана. На тэрыторыі Верхняга замка ў Полацку поплеч з будаўнікамі, якія добраўпарадкоўваюць будучы кадэцкі гарадок, амаль кругласутачна працуюць і археолагі. Штодня база старажытных экспанатаў папаўняецца новымі рэчамі. Падрабязна распавядаюць кандыдат гістарычных навук Ігар Магалінскі, загадчык цэнтра археалогіі і старажытнай гісторыі Беларусі Інстытута гісторыі НАН Белрусі Вольга Ляўко, кандыдат гістарычных навук Віктар Чараўко.

Эксперымент па вырошчванні цыбулі з насення будзе праходзіць у 28 сельскіх школах трох абласцей краіны даверасня 2020 года. Як адзначае загадчык аддзела холадаўстойлівых культур Інстытута агародніцтва НАН Беларусі Мікалай Купрэенка, з насення цыбулю вырошчваць больш проста і выгадна. Праект будзе праводзіцца пад навуковым кіраўніцтвам Гомельскага дзяржаўнага абласнога эколага-біялагічнага центра дзяцей і моладзі, Інстытута агародніцтва НАН Беларусі, Інстытута абароны раслін НАН Беларусі.

36,7 %респондентов слушают радио не более одного часа в день, а 31,4 % слушают радио более четырех часов в день.

По данным Института социологии НАН Беларуси, свыше трети опрошенных (36,7 %) слушают радио не более одного часа в день, практически каждый пятый (19,8 %) проводит за прослушиванием радиопередач от одного до двух часов в день, каждый десятый (12,1 %) - от двух до четырех часов, около трети респондентов (31,4 %) слушают радио более четырех часов в день.

Пчеловоды Минщины сталкиваются с проблемой массовой гибели пчел от новых болезней, крайне опасных пестицидов и аномалий климата. Ученые лаборатории пчеловодства в агрогородке Самохваловичи Минского района видят выход. Они разработали уникальный проект, который поможет возродить историческую популяцию местной пчелы, а также позволит развивать пасеки в радиационных зонах. Как избавить пчеловодов от потерь и минимизировать угрозы для экосистемы, рассказал заведующий лабораторией пчеловодства Института плодоводства НАН Беларуси Дмитрий Рахматулин.

Более 30% белорусов слушают радио более четырех часов в день, сообщает БЕЛТА со ссылкой на данные Института социологии НАН Беларуси.

У Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі адкрылася выстаўка рарытэтаў з Беларусі і Латвіі. Упершыню шырокай публіцы прадставілі спіс Статута ВКЛ 1588 года ў перакладзе на нямецкую мову пачатку ХVІІІ стагоддзя са збору адной з найстарэйшых бібліятэк Еўропы — Акадэмічнай бібліятэкі Латвійскага ўніверсітэта. Дарэчы, даведаліся пра кнігу амаль выпадкова, калі навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Алег Дзярновіч чатыры гады таму ўбачыў гэтае выданне ў каталогу Акадэмічнай бібліятэкі Латвійскага ўніверсітэта.

Найбольш значным святам у сакавіцкім веснавым календары Гарадоччыны з’яўляюцца Саракі, якія адзначаліся, па словах мясцовых інфарматараў, 22 сакавіка. Сэнс гэтай веснавой дзеі вяскоўцы звязвалі з прылётам сарака птушак. Пра веснавыя традыцыі беларусаў распавядае навуковы супрацоўнік Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Таццяна Цяпкова.

Проблемы в сфере ЖКХ обсуждали во время съёмок программы «В обстановке мира».

Нацыянальная акадэмія навук выступіла ініцыятарам Усебеларускай акцыі па стварэнні "Народнага летапісу Вялікай Айчыннай вайны". 13 сакавіка ў Інстытуце гісторыі НАН Беларусі адбыўся круглы стол, прысвечаны прэзентацыі гэтай акцыі. Арганізатары адзначаюць: увекавечанне і захаванне памяці аб апошняй вайне ў нашай краіне ўзведзена ў ранг дзяржаўнай палітыкі і ідэалогіі. Як нагадаў акадэмік-сакратар аддзялення гуманітарных навук і мастацтваў НАН Беларусі Аляксандр Каваленя, за пасляваенныя гады створана больш за 12 тысяч навуковых прац па тэме гісторыі вайны.

Как решить проблему роста коммунальных отходов, обсуждали в программе «В обстановке мира».

Солнце поднимается с каждым днем все выше. В полдень на солнечной стороне деревьев в безветренных местах кора нагревается до плюсовых температур, а ночью порой охлаждается до минусовых. Именно в этих резких перепадах и таится опасность.

Во все годы существования нашей столицы весенние разливы тихой Свислочи причиняли горожанам массу неудобств. Селиться минчане предпочитали на возвышенностях, в низинах же обустраивали дома бедняки. Например, прибрежная часть нынешней улицы Зыбицкой не считалась престижной, рассказывают археологи Национальной академии наук Беларуси. Как освещали газеты это ежегодное событие в разные годы?

Зразумець дух і душу асноўных законаў, па якіх мы жывём сёння, дае магчымасць выстаўка "Правобраз еўрапейскай канстытуцыі", якая адкрылася ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі. Сярод галоўных экспанатаў - спіс Статута ВКЛ у перакладзе на нямецкую мову 1632 года. У навуковы ўжытак гэты рарытэт увёў старшы навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН Беларусі Алег Дзярновіч.

Значная падзея ў культурным і навуковым жыцці краіны - I Рэспубліканскі краязнаўчы форум - прайшоў на пляцоўках Нацыянальнага гістарычнага музея Рэспублікі Беларусь. У сучасных умовах існавання грамадства краязнаўству павінна адводзіцца надзвычай важная роля, адзначыў падчас пленарнага паседжання дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра дасладаванняў беларускай кульутры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Ігар Капылоў.

12-13 сакавіка адбыўся I Рэспубліканскі краязнаўчы форум Беларусі. З прывітальным словам да ўдзельнікаў звярнуўся ў тым ліку член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Ігар Марзалюк. З дакладамі выступілі дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Ігар Капылоў, дырэктар Інстытута гісторыі НАН Беларусі Вячаслаў Даніловіч і інш.

Першы краязнаўчы форум Беларусі ўпершыню прайшоў у такім шырокім фармаце і пры падтрымцы дзяржаўных органаў і ўстаноў - міністэрства інфармацыі, культуры і адукацыі, Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. З грунтоўным дакладам на форуме выступіў старшыня ГА "Беларускі фонд культуры" Тадэуш Стружэцкі.

Кто бы мог подумать еще в конце прошлого года, что нынешний глобальный мир будет трещать по швам. Паника на волне распространения коронавируса обрушила рынки и закрыла границы. Нефть торгуется на отметке в 30 долларов за баррель и даже ниже. Основные нефтедобывающие страны и не планируют договариваться, сделав ставку на нефтяные войны и попытки переделить рынок. Как рассматривать все эти события: по отдельности или как пазлы одной большой картины, сюжет которой пока неочевиден? И какова она, новая реальность, которая ждет нас за горизонтом?

О народной деревенской медицине рассказывает завотделом фольклористики и культуры славянских народов Центра исследований белорусской культуры, языка и литературы Национальной академии наук Беларуси Татьяна Володина.

28 лютага 2020 года ў беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў адбыліся XII Няфёдаўскія чытанні "Беларускае мастацтва: гісторыя і сучаснасць". З дакладам "Уладзімір Няфёд і ранняя творчасць Андрэя Макаёнка" выступіў член-карэспандэнт НАН Беларусі Сцяпан Сцяпанавіч Лашук.

При проведении первого этапа республиканской профилактической акции «День безопасности. Внимание всем!» на прошлой неделе прошли встречи работников Первомайского районного отдела по чрезвычайным ситуациям с жильцами общежитий РУП «Управление делами Национальной академии наук Беларуси», ОАО «Агат – Электромеханический завод», ОАО «Минский завод «Термопласт», а также со студентами в общежитии №5 УО «БГАТУ».

У сталiцы прайшоў I Рэспублiканскi краязнаўчы форум, зладжаны Нацыянальным гiстарычным музеем i Беларускiм фондам культуры пра падтрымцы мiнiстэрстваў культуры, адукацыi i iнфармацыi, Саюза пiсьменнiкаў i Выдавецкага дома «Звязда». Беларуская навука пастаянна сiлкуецца з краязнаўчых крынiц, падкрэслiў на адкрыццi форуму дырэктар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы i лiтаратуры НАН Беларусi Аляксандр Лакотка.

Отечественные врачи шагнули далеко вперед. По оценкам международных экспертов, Беларусь делит первое место в мире с Брунеем и Канадой по доступу населения к медицинским услугам. В Институте биофизики и клеточной инженерии НАН Беларуси разработана не одна технология с пересадкой стволовых клеток. Но это не говорит о том, что Беларусь всего достигла в медицине и ей больше некуда двигаться. Открываются новые перспективы.

Меры по предотвращению распространения коронавируса предложило в Великом Новгороде местное управление Россельхознадзора. Специалистов в большей степени беспокоят змеи, летучие мыши и животные, которые с ними контактируют. Новость подхватили и некоторые белорусские сайты. Действительно ли наши ужи, гадюки и летучие мыши могут стать источником заражения? Могут ли перенести сроки весенней охоты? Мнениями делятся компетентные специалисты, в том числе ведущий научный сотрудник НПЦ НАН Беларуси по биоресурсам Сергей Дробенков и старший научный сотрудник НПЦ НАН Беларуси по биоресурсам Алексей Шпак.

У выдавецтве "Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі" выйшла кніга "Сузор'е герояў зямлі беларускай", прысвечаная 75-годдзю вызвалення Беларусі ад нацысцкіх захопнікаў і 75-годдзю перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. Аўтары - акадэмік-сакратар Аддзялення гуманітарных навук і мастацтваў НАН Беларусі Аляксандр Каваленя і ваенны гісторык Барыс Далгатовіч.

В статье 14 Кодекса о браке и семье написано, что лица, вступающие в брак, вправе до заключения брака пройти бесплатное медицинское обследование в государственных организациях здравоохранения для определения состояния их здоровья и выявления наследственных заболеваний в порядке, установленном Министерством здравоохранения Республики Беларусь. Входят ли в этот список генетические исследования, поясняют в учреждениях здравоохранения, Институте генетики и цитологии НАН Беларуси, РНПЦ «Мать и дитя».

13 марта 1940 года ровно в полдень завершилась советско-финляндская война (она же советско-финская или Зимняя). За участие в этой войне звание Героя Советского Союза было присвоено 412 военнослужащим, в том числе 20 белорусам, еще более 50 тысяч были награждены орденами и медалями. Многие участники советско-финляндской войны позже стали белорусскими партизанами. Среди 88 партизан и подпольщиков Беларуси, удостоенных звания Героя Советского Союза за участие в партизанском движении и подполье в годы Великой Отечественной войны, 9 человек принимали участие и в советско-финляндской кампании. Рассказывает о них заведующий отделом военной истории Беларуси Института истории НАН Беларуси Алексей Литвин.

Финал ежегодного национального стартап-конкурса «100 идей для Беларуси» длился два дня. Среди представленных проектов - разработка младшего научного сотрудника Национальной академии наук Беларуси Ксении Бородиной с длинным названием «Пептидные нейропротекторы, обладающие антидепрессивной и анксиолитической активностью».

Национальная академия наук Беларуси выступила инициатором всебелорусской акции по созданию народной летописи Великой Отечественной войны. презентация акции состоится во время круглого стола в Институте истории НАН Беларуси 13 марта.

У Міжнародны дзень роднай мовы, 21 лютага, Даўгаўпілскі Цэнтр беларускай культуры (ЦБК) зладзіў і правёў канферэнцыю “Беларускія чытанні: Мова. Кніга. Адукацыя”, у якой паўдзельнічалі навукоўцы, даследчыкі з Латвіі ды Беларусі. Расказала пра свае цікавыя даследаванні і Алёна Ізергіна з Цэнтра даследавання беларускай культуры, мовы й літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

Сяржук Доўгушаў вядомы ў беларусі як спявак, музыка й культурны дзяяч. Нядаўна ён заснаваў установу "Традыцыя". раней такую назву меў праект па развіцці, пашырэнні беларускай традыцыйнай музыкі. У межах праекту былі выдадзены шмат кніжак с кампакт-дыскамі, традыцыйныя спевы на іх узяты ў тым ліку з архіва Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі й фальклору НАН Беларусі. Сяржук Доўгушаў распавядае пра далейшыя планы новай установы.

Стэнт-графты, стэнты, біялагічны клапан сэрца, сасудны пратэз, аклюдары, фільтры-лавушкі для тромбаў... Усе гэтыя вырабы імпартуюцца і каштуюць нятанна. Таму цалкам зразумела, што нашы вучоныя разам з дактарамі ўзяліся выправіць сітуацыю: распрацавалі беларускія аналагі дарагіх вырабаў. Ужо ў наступным годзе пацыенты змогуць паправіць здароўе з дапамогай гэтых навацый. У нашай краіне пратэзы сасудаў карыстаюцца вялікім попытам, адзначае галоўны кардыёлаг Міністэрства аховы здароўя, акадэмік НАН Беларусі, дырэктар РНПЦ кардыялогіі Аляксандр Мрочак.

Всю информацию о сортах, вкусовых качествах, спелости и сохранности картофеля узнали участники традиционного семинара, прошедшего на базе Витебского зонального института сельского хозяйства НАН Беларуси. Народным голосованием определены сорта-победители –«манифест» и «лилея».

Беларускія вучоныя распрацоўваюць некалькі кірункаў па выяўленні анкалагічных захворванняў, у прыватнасці, па вызначэнні цыркуляцыі ракавых клетак у крыві. Інстытут біяфізікі і клетачнай інжынерыі працуе па трох кірунках скрынінгу анказахворванняў. Два з іх накіраваны на выяўленне саміх злаякасна змененых клетак, яшчэ адзін — на атрыманне генетычнага матэрыялу з пухлінных клетак, тлумачыць дырэктар Інстытута біяфізікі і клетачнай інжынерыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Андрэй Ганчароў.